-
تقريبا 90 درصد از زنان يائسه افزايش وزن تدريجي قبل از رسيدن به يائسگي را تجربه كرده‌اند. اين روند كه معمولا در اوايل 40سالگي خود را نشان مي‌دهد بسيار آرام اتفاق مي‌افتد و تا 6 كيلوگرم وزن زنان را به‌خصوص در قسمت‌هاي مياني بدن افزايش مي‌دهد
همه ما براي حل اين مشكل يك راه‌حل را شنيده‌ايم، كمتر بخور و بيشتر ورزش كن. اما اگر شما هم جزو افرادي هستيد كه با وجود رژيم گرفتن و داشتن تحرك بدني زياد، باز هم نمي‌توانند وزن خود را كاهش دهند، زمان آن رسيده به دنبال علت‌هاي ناشناخته ديگري در بدن خود بگرديد. در حقيقت بسياري از بيماري‌هاي شايع، عادت‌هاي نادرست غذايي و حتي داروهايي كه ما براي درمان بيماري‌هاي ديگرمان مصرف مي‌كنيم، ما را در كاهش اضافه وزن‌مان ناكام گذاشته‌اند.
در اين مطلب سعي مي‌كنيم بعضي از اين عوامل را به شما معرفي كنيم تا شايد با شناخت آن‌ها بتوانيد براي هميشه با چربي‌هاي اضافه بدن‌تان خداحافظي كنيد؛ پس سعي كنيد اين مطلب را با دقت بخوانيد و به بهترين شكل دستورالعمل‌هاي پيشنهادي آن را اجرا كنيد.
علت احتمالي: سوخت و ساز پايين بدن يا گرفتن رژيم‌هاي سفت و سخت
بعد از 30 سالگي، به ازاي هر 10 سالي كه به عمر يك فرد اضافه مي‌شود، سرعت سوخت و ساز بدن او به اندازه 5 درصد كاهش پيدا مي‌كند. به اين ترتيب با وجود آن‌كه يك شخص درست مانند گذشته غذا مي‌خورد اما بدنش كالري كمتري مي‌سوزاند و به تدريج چربي در زير پوستش تجمع پيدا مي‌كند. به اين ترتيب، با وجود آن‌كه حجم غذاي شما ثابت مانده است اما بدن شما در 35 سالگي در هر روز 100 كالري كمتر نسبت به 25 سالگي مي‌سوزاند. با رسيدن به 45 سالگي ميزان سوزاندن انرژي در بدن 200كالري كمتر از 25سالگي خواهد بود و با افزايش سن اين روند ادامه پيدا مي‌كند.
معمولا در اين زمان هر كسي به رژيم گرفتن فكر مي‌كند اما رژيم‌هاي شديد و موقتي كه معمولا عادت بسياري از ماه‌هاست، مي‌تواند شرايط را بسيار بدتر كند. زماني كه شما به يكباره حجم غذاي خود را كاهش مي‌دهيد، بدن سرعت سوخت و ساز خود را كاهش مي‌دهد تا از هدر رفتن انرژي پيشگيري كند. متاسفانه بعد از پايان يافتن دوره رژيم، بسياري از ما درست مانند وضعيت عادي شروع به خوردن مي‌كنيم و همين كافي است تا نه تنها به وزن قبلي برگرديم بلكه از آن زمان هم چاق‌تر شويم.
چه كساني در معرض خطر هستند؟ همه افراد بالاي 30 سال و همه اشخاصي كه دائما در حال رژيم گرفتن هستند.
راه حل چيست؟ علاوه بر آن‌كه با افزايش سن بايد تحرك خود را بيشتر كنيد، سعي كنيد هفته‌اي 2بار به باشگاه برويد و با ورزش‌هاي بدنسازي به حجم عضلات خود اضافه كنيد. هر چقدر عضلات بدن بيشتر باشد، سرعت سوخت و ساز بدن بالاتر مي‌رود و بهتر مي‌تواند، اين عضلات با افزايش تدريجي سن در دوران ميانسالي مبارزه كند.
عضله‌ها بين 25 تا 35 درصد بيشتر از چربي‌ها كالري مي‌سوزانند و اين وضعيت حتي در حالت خواب و استراحت هم ادامه پيدا مي‌كند. اگر شما 4 كيلو عضله را جايگزين 4 كيلو چربي كنيد، بدن شما هنگام خواب هم 40 كالري بيشتر از حالت عادي مي‌سوزاند.اگر فكر مي‌كنيد اين مقدار چندان زياد نيست، كافي است بدانيد با همين روند شما مي‌توانيد بدون رژيم گرفتن در هر ماه بيش از هزار و 120 كالري بسوزانيد. اگر فرصت رفتن به باشگاه را نداريد، مي‌توانيد يكي از دي‌وي‌دي‌هاي ورزش كردن در خانه را خريداري كرده و سعي كنيد هر روز با تماشا و اجراي دستورات آن‌ها عضلات قوي را جايگزين چربي‌هاي مزاحم كنيد.
علت احتمالي: سندرم تخمدان پلي كيستيك
اين يك بيماري هورموني است كه تقريبا بين 5 تا 10 درصد از زنان را درگير خود مي‌كند. يكي از عوارض دچار بودن به اين بيماري جمع شدن چربي در ميانه بدن، به‌خصوص در اطراف شكم، بالاتنه و نشيمنگاه است. از ديگر علائم مي‌توان به نامنظم شدن سيكل قاعدگي، آكنه و رشد موهاي زائد روي صورت و ران‌ها اشاره كرد.
به نظر مي‌رسد ترشح بيش از اندازه تستوسترون و ديگر هورمونهاي مردانه در بدن خانم‌ها نقش اصلي را در ظاهر شدن اين علائم بازي مي‌كند. بعد از اين بدن هم نسبت به انسولين مقاومت نشان مي‌دهد كه نتيجه آن تجمع چربي‌ها در اطراف شكم است كه خيلي به سختي آب مي‌شوند.
چه كساني در معرض خطر هستند؟ زناني كه در سنين باروري به سر مي‌برند.
راه‌حل چيست؟ اگر افزايش وزن شما با علائمي مانند نامنظم شدن سيكل قاعدگي، آكنه، رشد موهاي زائد روي صورت و نازك شدن موهاي سر همراه است حتما با يك پزشك مشورت كنيد تا از شما آزمايش خون بگيرد. در صورت تشخيص ابتلا به اين بيماري، استفاده از درمان‌هاي دارويي مانند قرص‌هاي ضدبارداري و داروهاي ديابت مي‌تواند تا حدي اين شرايط را بهبود بخشد. ممكن است پزشك معالج رژيم غذايي خاصي را براي فرد بيمار تجويز كند تا ترشح انسولين در بدن كنترل شود.
علت احتمالي: ناتواني در هضم غذا
از ديگر علائم اين بيماري مي‌توان به داشتن حالت تهوع، اسهال و احساس ناخوشايند بعد از غذا خوردن اشاره كرد. اين حالت در بعضي مواقع با احساس خستگي و درد در مفاصل همراه مي‌شود.اگر بدن شما نتواند بعضي از غذاهاي خاص را تحمل كند، هضم آن‌ها براي سيستم گوارش مشكل مي‌شود. به اين ترتيب قسمت‌هايي از غذا كه هضم نشده‌اند داخل معده باقي مانده و باكتري‌هاي داخل شكم شروع به فساد آن‌ها مي‌كنند.گندم و شير يكي از شايع‌ترين مواد غذايي هستند كه بدن بسياري از انسان‌ها قادر به تحمل آن‌ها نيستند.
چه افرادي در معرض خطر هستند؟ در همه انسان‌ها ميزان توليد آنزيم lactase از 2سالگي كاهش پيدا مي‌كند. اين آنزيم باعث تجزيه لاكتوز در محصولات لبني مي‌شود و به هضم آن‌ها كمك مي‌كند اما متاسفانه توليد اين آنزيم در سنين پايين متوقف شده يا كاهش چشمگيري پيدا مي‌كند.
راه‌حل چيست؟ سعي‌كنيد يك ليست كامل از تمام چيزهايي كه مي‌خوريد يا مي‌آشاميد تهيه كنيد و علائم ناخوشايندي كه ممكن است با خوردن هر كدام از آن‌ها به شما دست بدهد را در كنار نام غذا ثبت كنيد.
بعد از گذشت چند هفته، شما به الگوي خاصي دست پيدا مي‌كنيد و احتمالا متوجه مي‌شويد بعضي از غذاها مانند گندم، شير يا تخم‌مرغ باعث بروز علائم ناخوشايند مي‌شوند. سعي كنيد براي يك يا 2 هفته اين غذاها را كنار بگذاريد تا ببينيد آيا اين علائم برطرف مي‌شوند يا خير. بعد از تهيه ليستي از غذاهايي كه براي‌تان مشكل‌آفرين هستند، آن را به يك متخصص تغذيه نشان دهيد تا به شما راه‌حل برطرف شدن مشكل را بگويد. در بسياري از موارد پزشكان متخصص، غذاهاي جايگزين را به شما معرفي مي‌كنند تا بدن‌تان بتواند از طريق آن‌ها نياز خود را تامين كند.
علت احتمالي: تغييرات هورموني در ميانسالي
تقريبا 90 درصد از زنان يائسه افزايش وزن تدريجي قبل از رسيدن به يائسگي را تجربه كرده‌اند. اين روند كه معمولا در اوايل 40سالگي خود را نشان مي‌دهد بسيار آرام اتفاق مي‌افتد و تا 6 كيلوگرم وزن زنان را به‌خصوص در قسمت‌هاي مياني بدن افزايش مي‌دهد.البته مردان هم از اين نوع چاقي در امان نيستند كه دليل اصلي آن به هم خوردن تعادل هورمونهاي جنسي مانند استروژن، پروژسترون و تستوسترون است. بعد از ميانسالي ترشح هورمونهاي پروژسترون در زنان و مردان و هورمون تستوسترون در مردان كاهش چشمگيري پيدا مي‌كند.از سوي ديگر افزايش ترشح هورمون استروژن ميزان چربي‌هاي بدن را افزايش داده و قابليت بدن را در ذخيره چربي بيشتر مي‌كند؛ اين موضوع حتي سبب مي‌شود بدن نتواند چربي‌هاي موجود در خود را بسوزاند و آن‌ها را به انرژي تبديل كند.
چه كسي در معرض خطر است؟ همه افراد بالاي 40 سال.
راه‌حل چيست؟ رژيم غذايي سالم، داشتن تحرك بدني زياد و مراجعه به پزشك متخصص البته افزايش ترشح استروژن چندان هم بد نيست، براي مثال اين حالت در زنان مي‌تواند به كاهش علائم يائسگي مانند نااميدي و احساس گر گرفتگي كمك كند. همچنين اين هورمون نقش زيادي در كاهش احتمال ابتلا به پوكي استخوان بازي مي‌كند.
علت احتمالي: اشتباه ورزش مي‌كنيد
اگر شما بعد از مدتي برنامه تمرين خود در باشگاه را عوض نكنيد، بدن‌تان به حركات ورزشي عادت مي‌كند. فعاليت بدني به تدريج كارايي خود را از دست داده و سرعت آب شدن چربي‌ها به شدت كاهش پيدا مي‌كند.
چه كساني در معرض خطر هستند؟ افرادي كه هميشه به يك شكل ورزش مي‌كنند.
راه حل چيست؟عوض كردن مرتب تمرين‌هاي ورزشي و همچنين افزايش شدت آن بهترين روش براي حل اين مشكل است. انجام ورزش‌هاي سخت و دشوار در مدت زمان كوتاه چند دقيقه‌اي، مي‌تواند سرعت سوخت و ساز بدن را تا 24 ساعت تغيير داده و به آب شدن چربي‌ها كمك شاياني كند. شايد تعجب كنيد اگر بدانيد فقط با افزايش سرعت راه رفتن ميزان كالري‌هايي كه بدن‌تان مي‌سوزاند صددرصد افزايش پيدا مي‌كند. از سوي ديگر با افزايش سرعت ورزش، شما مي‌توانيد زمان اختصاص داده شده به آن را كاهش داده و به كارهاي ديگرتان برسيد.
علت احتمالي: بيماري‌هاي كليوي و كبدي
جمع شدن آب در زير پوست كه به صورت موقتي ايجاد مي‌شود در هر 2 جنس مذكر و مونث امري طبيعي است اما اگر اين وضعيت حالت مداوم و ماندگار به خود بگيرد، حتما بايد به فكر درمان آن بود. يكي ديگر از نشانه‌هاي ابتلا به اين بيماري تورم زانوها و مفاصل پاهاست.
اگر كبد و كليه كار خود را به خوبي انجام ندهند، نمك اضافي دفع نشده و در داخل بدن باقي مي‌ماند. در اين هنگام شخص دچار تشنگي شده و آب زيادي مصرف مي‌كند. اين آب در بافت‌هاي بدن جمع شده و فرد بيمار را چاق‌تر از حد معمول نشان مي‌دهد.
چه كساني در خطر هستند؟ افرادي كه مبتلا به فشار خون بالا يا ديابت هستند و اشخاصي كه دچار بيماري‌هاي كبدي يا كليوي هستند مصرف بيش از حد مشروبات الكلي و هپاتيت هم ممكن است باعث به وجود آمدن اين مشكل شوند.
راه حل چيست؟ افزايش تحرك بدني و ورزش كردن مي‌تواند باعث تعريق و خارج شدن آب اضافي از بدن شود. كاهش ميزان نمك در غذاهاي روزانه هم كمك بسياري به برطرف شدن اين مشكل مي‌كند.
علت احتمالي: عوارض جانبي داروها
داروهاي زيادي هستند كه باعث افزايش وزن ناخواسته در انسان مي‌شوند؛ از جمله آن‌ها مي‌توان به داروهاي ضد افسردگي، داروهاي درمان سردردهاي ميگرني، فشار خون بالا و حتي قرص‌هاي ضدبارداري اشاره كرد.
چه كساني در معرض خطر هستند؟هر كسي كه از يكي از گروه‌هاي دارويي كه در بالا به آن اشاره شد استفاده مي‌كند البته بايد توجه داشته باشيد بعضي داروها هم نتيجه عكس دارند و ممكن است باعث بي‌اشتهايي و كاهش وزن شما بشوند.
راه‌حل چيست؟ اگر مطمئن هستيد اضافه وزن شما بعد از رفتن به يك پزشك و مصرف داروهاي آن شروع شده است، بهتر است در ابتدا عوارض جانبي دارو را كه روي بسته‌هاي آن نوشته مي‌شود با دقت بخوانيد. زماني كه از اين موضوع اطمينان پيدا كرديد، سعي كنيد با پزشك خود مشورت كنيد تا در صورت امكان داروي جايگزين ديگري را براي‌تان تجويز كند اما در هر صورت به هيچ عنوان حق نداريد به طور خودسرانه مصرف داروي خود را قطع كنيد.