عصر پدیا

• تقريبا همه ما عادت داريم بلافاصله پس از مسواك زدن دندان‌هاي‌مان، دهان‌مان را با آب بشوييم اما دكتر فيل استومر، دندان‌پزشك و استاد دانشگاه در شمال لندن مي‌گويد، اين عادتي مناسب نيست.

يعني ممكن است عادت‌هاي روزمره شما، سلامت‌تان را درمعرض خطر قرار دهد؟ خب، قطعا مي‌دانيد، سيگار كشيدن و خوردن غذاهاي فست‌فودي و چرب براي سلامت شما مضر هستند، اما برخي عادت‌ها هستند كه احتمالا فكر نمي‌كنيد كه مي‌توانند براي سلامت‌تان مضر باشند اما اين‌گونه هستند. مطالعات جديد نشان داده، اين 7 عادت روزانه مي‌توانند براي شما ضرر و زيان به همراه داشته باشند. اين نكته‌هايي است كه بزرگ‌ترين متخصصان پزشكي جهان هم بر آن‌ها تاكيد دارند.

دكتر نيك لاو، متخصص پوست و مو و استاديار كلينيك آموزشي كارنلي در لندن مي‌گويد: « در ديدگاه مدرن شست‌و‌شو و استفاده از مواد شوينده بايد براساس نوع پوست افراد و نفربه‌نفر جداگانه، تعيين شود.»  اين متخصص پوست مي‌گويد: «خيلي از مردم در اين كار افراط مي‌كنند… استفاده مكرر و طولاني‌مدت از آب بسيار داغ به همراه صابون‌ها يا ساير شوينده‌هاي بسيار قوي مي‌توانند چربي‌هاي طبيعي را از روي پوست شما بردارند و اين باعث مي‌شود. پوست شما خشك شود كه اين عامل باعث تضعيف ساختار پوست و افزايش احتمال ابتلا به عفونت‌هاي پوستي است. واقعيت اين است كه مطالعات متعدد محققان نشان داده، اكثريت انسان‌ها واقعا نيازي به دوش گرفتن و حمام كردن هر روزه ندارند و اصلا بهتر است هر روز استحمام نكنند.»
اين متخصص به شما پيشنهاد مي‌دهد، اگر هم دوست داريد هر روز دوش بگيريد و دوش نگرفتن هر روزه احساس تميز نبودن را به شما مي‌دهد، مي‌توانيد با آب نه چندان داغ و شوينده‌هاي معمولي اين كار را بكنيد. حتي اگر پوست‌تان خيلي خشك شده است بدون استفاده از شامپو و صابون يا شامپوي بدن و فقط با آب خالي استحمام كنيد، يا حداكثر از مواد تميزكننده ملايم استفاده كنيد.

به هر كس كه مي‌خواهيد بگوييد؛ بگوييد يك نفس عميق بكشد، او قطعا يك نفس عميق مي‌كشد و سينه‌اش را باد مي‌كند اما دكتر نيل، مديرمركز كنترل استرس در آمريكا مي‌گويد، اين شيوه‌اي درست نيست. او مي‌گويد: «به بچه‌ها نگاه كنيد. آن‌ها تنفس شكمي دارند كه باعث مي‌شود از تمام حجم ريه‌ خود استفاده كنند، اما با بزرگ‌تر شدن، تقريبا همه انسان‌ها به شيوه‌هاي تنفس ديگري روي مي‌آورند كه به اندازه شيوه تنفس شكمي موثر نيست. با اين شيوه هواي تازه به بخش‌هاي پاييني ريه‌ها نمي‌رسد و در واقع فقط بخشي از ريه‌ها هربار اتساع پيدا مي‌كنند و هوا به آن‌ها وارد مي‌شود، جالب اين‌جاست كه بخش پاييني و تحتاني ريه بزرگ‌ترين و وسيع‌ترين عروق خوني را دارد و اين منطقه است كه بيشترين نقش را بايد در كنترل اكسيژن ايفا كند اما به طور معمول و با  اين تنفس‌ها امكان‌پذير نيست. ولي خبر خوب اين است كه با تمرين كردن مي‌توان شيوه مناسب نفس كشيدن را فرا گرفت و به كار برد. اين متخصص به شما مي‌گويد چگونه بهتر نفس بكشيد:
«سعي كنيد هنگام دم، تا جايي كه مي‌توانيد شكم‌تان را متسع كنيد و تا مي‌توانيد كاري كنيد كه سينه‌تان منبسط نشود. براي اين كار مي‌توانيد فرض كنيد، توپي درون شكم‌تان است كه بايد آن را باد كنيد. پس از انجام اين مرحله عضلات شكم‌تان را منقبض كنيد تا اين توپ باد شده خالي شود. تنفس بايد ريتم منظم و فرم يكسان داشته باشد، بين 12 تا 20 بار در دقيقه تنفس كنيد و بين هر دم و بازدم بايد وقفه‌اي كوتاه باشد. براي رسيدن به فرم بهتر تنفس روزانه چند دقيقه وقت بگذاريد و تمرين كنيد. با همين اصلاح شيوه نفس كشيدن مي‌توانيد حس بهتري داشته باشيد، كمتر احساس خستگي كنيد، اضطراب خودتان را كم كنيد و حتي فشار خون خودتان را پايين نياوريد.»

اين شيوه رفتاري براي همه آشناست. يك روز شلوغ و خسته‌كننده كاري كه باعث مي‌شود خسته و بي‌انرژي به خانه برسيد، سپس يك شام سريع مي‌خوريد و روي كاناپه دراز مي‌كشيد و تلويزيون نگاه مي‌كنيد، اما اين كار را نكنيد، اين براي شما مضر است. دكتركليرمك ابوالي، متخصص تغذيه در مركز تحقيقات آزمايشگاهي دانشگاه كمبريج انگلستان مي‌گويد: «بي‌تحرك بودن بلافاصله پس از شام يا شام خوردن و بلافاصله به رختخواب رفتن و شام زياد خوردن از اشتباهاتي است كه تقريبا همه ما مرتكب آن مي‌شويم. با اين روش چربي‌هايي كه در وعده شام خورده‌ايم را نمي‌سوزانيم و اين باعث تجمع بيشتر چربي در بدن ما مي‌شود.»
اين متخصص تغذيه پيشنهاد مي‌دهد، بخش اعظم كالري دريافتي روزانه‌مان را به صبح‌ها و ظهرها بفرستيم و در وعده شام از غذاهاي كم‌كالري استفاده كنيم. بهترين كار اين است كه يك صبحانه مفصل و با تمام موادغذايي لازم بخوريم، سپس يك ناهار پرپروتئين و با انرژي كافي براي بقيه روز صرف كنيم و شام خودمان را به گونه‌اي انتخاب كنيم كه هم نيازهاي بدن را پاسخگو باشد و هم باعث تجمع چربي در بدن نشود. اين متخصص تغذيه ادامه مي‌دهد: «كار مناسب اين است كه بلافاصله پس از صرف شام 20 دقيقه پياده‌روي كنيد. با اين شيوه اگر ساعت 8 يا حتي 9 شب شام بخوريد هم دچار اضافه وزن نخواهيد شد.» اما مهم‌ترين دليل در اضافه شدن وزن،‌ وعده‌هاي غذايي منظم،‌ اما كم و كوچك است. «بهترين توصيه من به شما اين است؛ يك شام سبك بخوريد و بعد از آن ورزش‌هاي آرام‌بخش انجام بدهيد.»

تقريبا همه ما عادت داريم بلافاصله پس از مسواك زدن دندان‌هاي‌مان، دهان‌مان را با آب بشوييم اما دكتر فيل استومر، دندان‌پزشك و استاد دانشگاه در شمال لندن مي‌گويد، اين عادتي مناسب نيست. او مي‌گويد: «اگر دهان‌تان را با آب بشوييد اين جريان آب، فلورايد پوشاننده و محافظتي را كه خميردندان روي دندان‌هاي شما گذاشته است را مي‌شويد و پاك مي‌كند. درحالي كه اگر بعد از مسواك زدن دهان‌تان را نشوييد تا ساعت‌ها اين لايه فلورايد محافظ روي دندان‌هاي‌تان مي‌ماند… من پس از مسواك زدن تا نيم ساعت دهانم را با آب نمي‌شويم،‌ خب ممكن است اول حس بدي در شما ايجاد شود اما بعد از مدتي كوتاه به آن عادت مي‌كنيد…» شايد براي‌تان عجيب باشد، اما من حالا راحت به اين مسئله عادتت كرده‌ام. قبل از شروع مسواك زدن هم دهانم را خيس نمي‌كنم زيرا اين كار از اثرات مفيد خميردندان كم مي‌كند. دهان شما با ترشح بزاق مرطوب است و براي همين نيازي نداريد كه قبل از شروع مسواك زدن دهان‌تان را بشوييد.
توصيه ديگري كه اين دندان‌پزشك براي شما دارد هم جالب است، خيلي از افراد بلافاصله پس از غذا خوردن مسواك مي‌زنند، اما بهترين كار اين است كه نيم ساعت بعد از غذا مسواك بزنيد. براي اين‌كه مواد محافظ دندان‌هاي‌تان را سريع نشوييد بايد نيم ساعت پس از غذا خوردن مسواك بزنيد. يكي ديگر از پيشنهادهاي من اين است كه قبل از هر وعده غذا مسواك بزنيد و نيم ساعت پس از غذا خوردن با استفاده از دهان‌شويه‌‌هاي مناسب دهان‌تان را بشوييد.

اين خبر تنبل‌ها را خيلي خوشحال مي‌كند: تميز كردن خانه به طور روزانه و براي ساعت‌هاي طولاني براي بدن مضر است. اين مسئله را تحقيقات اخير نشان داده است. پژوهشگران آمريكايي و كانادايي در يك مطالعه طولاني‌مدت
100 زن و مرد را مورد بررسي قرار دادند و به اين نتيجه رسيدند، آن‌هايي كه روزانه مدتي از وقت خود را به تميز كردن خانه مي‌گذرانند، فشارخون بالاتري نسبت به آن‌هايي كه ديربه‌دير خانه‌هاي خودشان را تميز مي‌كنند، دارند. درواقع ساده‌ترين راه توجيه نتايج اين تحقيق اين است كه بگوييم اضطراب پختن غذا، تميز كردن خانه و انجام خريدها مي‌تواند باعث فشارخون بالا در اين گروه شود. نتايج اين تحقيق در نشريه پزشكي سايكوسوماتيك به چاپ رسيده است. در اين تحقيق آمده، انجام فعاليت بدني براي انسان مضر نيست بلكه مفيد است اما اضطراب انجام اين كارهاست كه باعث مي‌شود تاثيرات مضري روي بدن گذاشته شود. دكتر ديويد اينتاوين، متخصص داخلي از دانشگاه هاروارد توضيح مي‌دهد، جدا از اين مسئله بايد اين را هم در نظر داشت كه با افزايش كار با مواد شوينده و تميزكننده احتمال ابتلا به بيماري‌هاي آلرژيك و آسم هم بالا مي‌رود. او به تحقيق در اسپانيا اشاره مي‌كند كه در آن آمده، استفاده از مواد خوشبوكننده هوا و اسپري‌هاي پاك‌كننده، حتي به اندازه يك‌بار در هفته مي‌تواند باعث افزايش احتمال بروز آسم در افراد بزرگسال شود. در اين مطالعه بسيار گسترده 3 هزار و 500 نفر در 22 كشور اروپايي مورد بررسي قرار گرفتند و پس از 3 سال زيرنظر بودن مشخص شد، آن‌هايي كه هفته‌اي يك‌بار از اين اسپري‌ها و خوشبوكننده‌ها استفاده كرده‌اند،‌ 40درصد بيشتر از افرادي كه با اين مواد در تماس نبوده‌اند در خطر آسم قرار دارند. همين مطالعه نشان داده است، هرچقدر تماس با اين مواد بيشتر باشد احتمال ابتلا به آسم هم بيشتر خواهد شد.

اين تصور عمومي است كه «خوب خوابيدن» يعني هر شب 8 ساعت خوابيدن،‌ اما حالا متخصصان مي‌گويند، اين تصور كه بسياري از پزشكان آن را توصيه مي‌كنند، خيلي صحيح نيست. پروفسور جيم هارنه، متخصص مركز مطالعات خواب دانشگاه لابورگ در اين مورد مي‌گويد: «اين يك تصور غلط است كه به همه انسان‌ها بگوييم 8 ساعت خواب شبانه براي شما مفيد است. براي بعضي آدم‌ها اين نه تنها مفيد نيست بلكه حتي مي‌تواند باعث خستگي بيشتر هم شود. واقعيت اين است كه الگوي مناسب خواب براي هر فرد با فرد ديگر متفاوت است، تحقيقات نشان داده است، چرت‌هاي كوتاه روزانه هم بسيار مفيد است، براي مثال يك چرت كوتاه 5-4 دقيقه‌اي، تا حداكثر 15 دقيقه‌اي، مي‌تواند به اندازه يك ساعت خواب شبانه مفيد باشد.»
اين متخصص خواب مي‌گويد: «صدها سال قبل چرت روزانه، بخشي از فرهنگ مردم بوده است و اين‌گونه آن‌ها سلامت بيشتر جسمي و روحي داشته‌اند. البته آن‌ها كه گاه حتي چرت زدن‌شان تا 2 ساعت هم طول مي‌كشيد، سپس آن‌ها سركار خود مي‌رفتند و شب به خانه برمي‌گشتند و پس از شام حدود نيمه شب مي‌خوابيدند و پس از 3 تا 4 ساعت خواب بيدار مي‌شدند، عبادت مي‌كردند، اجاق را آماده مي‌كردند و سپس يكي، دو ساعت ديگر مي‌خوابيدند. در مجموع خواب روزانه آن‌ها بين 7 تا 8 ساعت بود و كيفيت زندگي آن‌ها هم خيلي عالي بود و به طور معمول با اين شيوه خوابيدن احساس خستگي و خواب‌آلودگي نداشتند. همين مسئله ثابت مي‌كند كه برخلاف نظر برخي پزشكان خواب روزانه هم مي‌تواند براي انسان مفيد باشد.»
اين پزشك معتقد است، يكي از مشكلات اصلي انسان مدرن، بدخوابي است. خيلي از ما، شب‌ها ساعت 3 يا 4 صبح بيدار مي‌شويم و هرچه سعي مي‌كنيم خواب‌مان نمي‌برد. اين موضوع ما را ناراحت و افسرده كرده و اضطراب زيادي متوجه ما مي‌كند، همين اضطراب و ناراحتي مي‌تواند منشا بروز برخي بيماري‌ها يا تشديد برخي مشكلات باشد. بهترين كار در اين مواقع اين است كه سعي كنيد كاري آرامش‌بخش بكنيد، مثلا كتاب بخوانيد تا بتوانيد دوباره بخوابيد.