-
دود سیگار حاوی بیش از ۴۰۰۰ ماده شیمیایی خطرناک و سمی از جمله سیانید و سرب است که دستکم ۶۰ درصد این ترکیبات موجب سرطان میشوند. هنگامی که مادر در دوران بارداری سیگار میکشد،
سیگار کشیدن از عوامل اصلی و اولین عامل خطر برای جنین است و عوارض جانبی زیادی به همراه دارد. برخی از عوارض آن عبارتند از: تولد نوزادان نارس، تولد نوزاد کموزن، مرده و … . اگر خانمهای باردار حتی به دلیل ترس از بیماریهای جدی همچون دیابت و یا فشار خون بالا سیگار را ترک کنند، فرزند سالمتری خواهند داشت و دوران بارداری آنها ایمنتر خواهد بود.
برخی از بیماریها همچون دیابت و فشارخون بالا را میتوان در دوران بارداری کنترل کرد، ولی با هیچ دارویی نمیتوان عوارض سیگار کشیدن مادر را در دوران بارداری کاهش داد و جنین را از خطر محافظت نمود.
۴۰۰۰ ماده شیمیایی خطرناک
دود سیگار حاوی بیش از ۴۰۰۰ ماده شیمیایی خطرناک و سمی از جمله سیانید و سرب است که دستکم ۶۰ درصد این ترکیبات موجب سرطان میشوند. هنگامی که مادر در دوران بارداری سیگار میکشد، با هر دم، هوای سمی را وارد جریان خون خود میکند و از آنجا که جنین اکسیژن و مواد مغذی را از خون مادر دریافت میکند، این مواد سمی وارد بدن او میشوند.
نیکوتین و مونوکسید کربن
اگرچه تمامی این ۴۰۰۰ ماده شیمیایی برای سلامت جنین مضر هستند، ولی تأثیر منفی دو ترکیب بیش از بقیه است: نیکوتین و مونوکسید کربن. این دو ماده تقریباً علل اصلی بسیاری از عوارض جانبی سیگار بر روی جنین هستند. به نظر میرسد که نیکوتین و مونوکسیدکربن، از رسیدن اکسیژن کافی به جنین جلوگیری میکنند.
نیکوتین با باریک کردن عروق خونی، به خصوص عروق ناف، مانع از حمل اکسیژن کافی به بدن جنین میشود. تقریباً مثل اینکه جنین مجبور باشد به جای تنفس از یک نی ضخیم، با یک نی بسیار باریک نفس بکشد. همانطور که میدانید، سلولهای قرمز خون، مسئول حمل اکسیژن به عروق خونی هستند و با وجود مونوکسید کربن در بدن گلبولهای قرمز به جای اینکه اکسیژن را جذب کنند، مونوکسیدکربن را جذب کرده و آن را از عروق خونی باریک شده به بدن جنین منتقل میکنند.
مضرات کشیدن سیگار در دوران بارداری
کمبود اکسیژن میتواند تأثیرات مخربی بر روی رشد کودک داشته باشد. سیگار کشیدن در دوران بارداری احتمال تولد نوزاد زودرس و کموزن (کمتر از یک کیلوگرم) را دو برابر میکند. همچنین، خطر افزایش تولد نوزاد مرده را به مقدار قابل توجهی افزایش میدهد.
با کاهش تعداد سیگارها میتوانید تا حدی زایمان و فرزند سالمتری داشته باشید. بدن افراد سیگاری به اولین دوز مصرفی نیکوتین در هر روز حساس است و حتی فقط یکی دو سیگار میتواند موجب سفت شدن عروق خونی شود. به همین دلیل است که حتی مصرف یک نخ سیگار در طی روز نیز میتواند بر سلامت کودک تأثیرات منفی بسیار داشته باشد.
اثرات سیگار بر روی جنین
وزن و اندازه نوزاد: به طور متوسط اگر روزی یک بسته سیگار بکشید، وزن نوزاد حدود ۲۰۰ گرم در هنگام تولد کمتر خواهد بود؛ در برخی زنان این عارضه آنقدر شدید است که حتی رشد جنین در رحم مادر متوقف میشود و عواقب منفی آن تا آخر عمر همراه کودک خواهد بود.
بدن و ریهها: نوزادانی که بسیار ضعیف و کموزن به دنیا میآیند، اجزای بدن آنها نیز به طور کامل شکل نگرفته و حتی ممکن است ریههای آنها قادر نباشند به خودی خود فعالیت کنند و ممکن است در روزهای اول تولد به دستگاههای تنفسی متصل شوند. حتی پس از اینکه نوزاد بتواند بدون دستگاه، تنفس خود را آغاز کند، به دلیل تأخیر در رشد ریهها، احتمالاً در آینده به مشکلات تنفسی، از جمله آسم دچار خواهد شد. سندرم مرگ ناگهانی نیز در این نوزادان دو تا سه برابر بیشتر است.
مشکلات قلبی: نوزادانی که مادر آنها در سه ماهه اول بارداری سیگار میکشند، به احتمال زیاد با مشکل متولد خواهند شد. براساس پژوهشهای مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری در ایالات متحده، خطر ابتلای این نوزادان به مشکلات مادرزادی قلبی ۲۰ تا ۷۰ درصد بیشتر است. در بعضی موارد، آنها به انسداد مجرای خروجی بطن و یا نقص در دهانه و دهلیز و حفره فوقانی قلب دچار هستند.
عملکرد مغز: سیگار کشیدن در دوران بارداری میتواند تأثیر مادامالعمر روی مغز کودک داشته باشد. این کودکان به احتمال زیاد به اختلالات یادگیری و مشکلات رفتاری دچار خواهند شد و بهره هوشی آنها نیز پایین خواهد بود.
پشت تمامی این آمار شوم، یک فرصت باورنکردنی نهفته است. شما میتوانید با ترک سیگار، علاوه بر سلامتی خود، به کودکتان نیز سلامتی را هدیه دهید.
در حالت ایدهآل باید قبل از تصمیم به بارداری، سیگار کشیدن را ترک کنید. سیگار کشیدن شانس باروری را در هر دوره حدود ۴۰ درصد کاهش میدهد. با فکر کردن به چیزهای خوب، مثل ورزش، غذای سالم و سلامت کودکتان، تصور زشت سیگار کشیدن را از خود دور و با آن مبارزه کنید. از آنجایی که بسیاری از بارداریها بدون برنامهریزی قبلی انجام میشود، اگر متوجه شدید که باردار هستید، بلافاصله سیگار را ترک کنید. هیچگاه برای سلامتی دیر نیست.
پژوهشها نشان میدهند زنانی که در سه ماهه اول بارداری سیگار را ترک میکنند، احتمال داشتن نوزادی سالم را بسیار افزایش میدهند.