عصر پدیا

• نتايج يك تحقيق علمي كه در سال 2009 به چاپ رسيد، نشان داد كه افزودن فرمالدئيد و ديوكسان به بسياري از شامپوها باعث افزايش خطر ابتلا به سرطان و بروز مشكلات پوستي مي‌شود. اين نخستين تحقيقي بود كه به نقش اين مواد شيمايي در زمينه سلامت انسان اشاره داشت

حمام‌ها اصولا بايد مكان‌هايي براي آرامش فرد باشد. جايي براي آغاز و پايين روز اما جايي مثل حمام هم مي‌تواند بالقوه خطرناك باشد. مطالعه جديدي كه اخيرا در ژورنال كودكان ايالات متحده به چاپ رسيده نشان داده، ميزان صدماتي كه كودكان به‌خاطر زمين‌خوردن در حمام دچار آن مي‌شوند به شكل غافلگيركننده‌اي بالاست.دكتر گري اسميت، مدير مركز صدمات در بيمارستان كودكان كلمبيا مي‌گويد:«اين مطالعه نشان داده، 43 هزار كودك‌و‌نوجوان زير 18‌سال به واسطه صدماتي كه در حمام ديد‌ه‌اند، به اورژانس آورده شده‌اند. يعني روزي 120‌كودك كه مشكل بزرگي است». دكتر اسميت مي‌گويد صدمات ناگهاني رخ مي‌دهند. ليزخوردن و افتادن كودكان حتي در حضور والدين هم رخ مي‌دهد اما افتادن و ليزخوردن تنها يكي از اتفاقاتي است كه ممكن است در حمام رخ دهد.روش‌هايي وجود دارد كه با رعايت آن‌ها مي‌توان احتمال وقوع اين حوادث را كمتر كرد. در ادامه به برخي از آن‌ها اشاره مي‌كنيم.

پرده دوش مي‌تواند رطوبت را در حمام حفظ كند اما آيا ممكن است در همين زمان براي سلامت مضر هم باشد؟

مطالعه يك گروه مدافع محيط‌زيست نشان داده كه پرده‌هاي حمام از جنس وينيل مي‌توانند مواد شيميايي سمي در هوا آزاد كنند. اين مواد مي‌توانند باعث بروز آسم، ناراحتي چشمي يا سرطان شوند.دكتر مايكل شيد، سرپرست اين تيم تحقيقاتي مي‌گويد:«ما نتايج دقيقي به‌دست آورديم كه اين پرده‌ها مواد شيميايي خطرناكي را در حجم زياد توليد مي‌كنند».در اين تحقيق 108 نوع ماده شيميايي كشف شده كه يكي از آن‌ها فتالات است. اين ماده مي‌تواند اثرات مضري روي جنين داشته باشد. با وجود اين، برخي محققان اين يافته علمي را به‌دليل نوع و روش اجراي تحقيق زير سوال مي‌برند و معتقدند نتايج آن چندان نمي‌تواند قابل اعتماد باشد و نبايد به استناد چنين تحقيقاتي مردم را ترساند. اما با تمام اين حرف‌ها اين نكته مسلم است كه اگر واقعا ماده فتالات از اين قبيل پرده‌ها آزاد شود، مي‌تواند بالقوه براي سلامت افراد مضر باشد. بنابراين به‌عنوان يك اقدام احتياطي استفاده از پرده‌هايي از جنس نايلون، شايد گزينه مناسب‌تري باشد.

دكتر اسميت مي‌گويد حتي در حضور و با نظارت والدين هم كودكان در حمام دچار ليزخوردگي و افتادن مي‌شوند. دكتر اسميت در سال 2005 بر مبناي اطلاعاتي كه در مورد علل بستري‌شدن كودكان در بيمارستان‌ ملي كودكان ايالت اوهايو جمع‌آوري كرده بود متوجه شد؛ تعداد كودكاني كه به‌دليل صدمه‌ديدن در حمام در بيمارستان بستري شده‌اند، به شكل عجيبي بالا بوده است. همين نتيجه تعجب‌آور باعث شد تا او با موشكافي بيشتري به‌دنبال تجزيه و تحليل اطلاعات ملي در اين زمينه باشد. اسميت دريافت شايع‌ترين دليل، آسيب‌ديدگي ليزخوردن و سقوط است كه 81 درصد تمام آسيب‌ها را شامل مي‌شود. صورت بيشتر از ساير اعضاي بدن آسيب مي‌بيند و كودكان زير 5‌ سال بيش از ساير گروه‌هاي سني در معرض خطر هستند.استفاده از زيرپايي‌هاي لاستيكي حمام و كف‌پوش‌هاي برجسته مي‌توانند تعداد صدمات را كاهش دهند اما پيشنهاد مي‌شود كارخانجات توليدكننده كاشي و موزاييك و… طرح‌هايي مقاوم در برابر ليزخوردن را در ساخت كف‌پوش‌ها مد نظر قرار دهند(مثلا كاشي‌ها را به‌صورت برجسته طراحي كنند تا امكان ليزخوردن كمتر شود). با اين همه نكته كليدي احتياط است. حتي به‌رغم وجود آن‌ها بايد با احتياط در حمام راه رفت و كاملا بايد مراقب بچه‌هاي كوچك بود.

استحمام زير يك دوش با آب روان مي‌تواند بسيار آرام‌بخش باشد اما رطوبتي كه بدين‌صورت ايجاد مي‌شود، براي مدتي در حمام باقي‌مانده و مي‌تواند براي افراد مبتلا به مشكلات تنفسي گرفتاري‌هاي بيشتري ايجاد كند.كپك يا قارچي كه در منازل يافت مي‌شود و مي‌تواند باعث بروز آسم شود؛ نوعي قارچ سياه، چسبنده و لزج است كه براي رشد در محيط داخلي به رطوبت نياز دارد، بنابراين اغلب در اطراف لوله‌هاي آب يا نواحي مرطوب منزل (مثل حمام) يافت مي‌شود.بسياري از مردم بدون آن‌كه خودشان متوجه باشند، دچار علائمي مي‌شوند كه به اين قارچ مرتبط است مثل سردرد، حالت تهوع يا علائم آسم.به گفته محققان اگر در نقطه‌اي از منزل اين قارچ وجود داشته باشد، مي‌توان مطمئن بود كه اسپورهاي آن در سراسر منزل پراكنده است. بنابراين اكيدا توصيه مي‌شود كه اگر چنين چيزي در منزل شما وجود دارد، بدون درنگ آن‌را از بين ببريد. افرادي آسمي نبايد در معرض اين كپك قرار بگيرند و افرادي هم كه آن‌را پاك مي‌كنند بايد از ماسك و دستكش استفاده كنند.براي جلوگيري از تشكيل اين كپك مي‌توان از محلول‌هاي كلراين به علاوه تهويه كافي استفاده كرد تا محيط كاملا خشك شده و شرايط براي رشد اين كپك نامناسب شود.(مثلا مي‌توان بعد از اتمام استحمام مدتي هواكش حمام را روشن نگه داشت تا رطوبت را تخليه كند).

. به گفته محققان، اين مطالعه كمپاني‌ها بسياري هستند كه در توليدات خود از اين قبيل مواد استفاده نمي‌كنند و به‌جاي آن يا از تركيبات گياهي در شامپوها استفاده مي‌كنند يا اين‌كه مواد نگهدارنده‌اي را مورد استفاده قرار مي‌دهند كه فاقد فرمالدئيد است. برخي از كمپاني‌ها هم فرمولاسيون محصولات خود تغيير داده‌اند تا از شر اين مواد خلاص شوند. فرمالدئيد، ماده‌اي است كه براي افزايش طول عمر و بيشتر‌شدن زمان انقضا به بسياري از محصولات افزوده مي‌شود. سرطان‌زايي فرمالدئيد روي موش‌هاي آزمايشگاهي ثابت شده و گرچه تحقيقات براي اثبات قطعي سرطان‌زايي آن در انسان‌ها در جريان است اما مداركي وجود دارد كه اين ماده مي‌تواند زمينه‌ساز ابتلا به سرطان و ناراحتي‌هاي پوستي (احساس سوختگي، خارش، قرمزي و حتي واكنش‌هاي آلرژيك) شود.

حمام مي‌تواند محل مناسبي براي تجمع انواع و اقسام جرم‌ها باشد ولي نه آن‌طور كه شما تصور مي‌كنيد. مثلا توالت‌هايي كه در حمام تعبيه مي‌شوند، معمولا به‌طور منظم و مرتب تميز و ضدعفوني مي‌شوند اما جرم‌هايي كه فراموش مي‌شوند يا در مناطقي تجمع دارند كه افراد به آن بي‌توجه هستند، مي‌توانند منبع مناسبي براي تجمع انواع ميكروب‌ها باشند. يكي از اين موارد، كشيدن سيفون است كه باعث مي‌شود بخشي از اين ميكروب‌ها از كناره‌هاي توالت بيرون پاشيده و اطراف توالت را آلوده كنند. نواحي‌اي كه ممكن است در اثر بي‌توجهي تميز و ضدعفوني نشوند. در نتيجه اين ميكروب‌ها با آلوده‌كردن ساير اشيا به نواحي ديگر منزل منتقل شده و بخش وسيعي را آلوده مي‌كنند. شايد دانستن اين موضوع چندان جالب نباشد اما محققان نشان داده‌اند كه اين ميكروب‌ها حتي روي مسواكي كه در كنار آينه حمام قرار دارد هم ديده شده‌اند!

• یکی از نگرانی های برخی از والدین برای پوشاندن جوراب به پای نوزادان و کودکان خود، تاثیر گرفتن شکل و ظاهر پا از جوراب هاست. بهتر است بدانید جوراب ها برای محافظت از پوست پای ما طراحی شده اند و نمی توانند کوچک ترین تاثیری بر شکل گیری پاها داشته باشند.

شال، کلاه و دستمال گردن از لباس هایی هستند که می توانند شما را خوش پوش تر از آنچه هستید، کنند یا با بدسلیقگی در انتخابشان، باعث شوند زیبایی لباس های دیگرتان هم تحت تاثیر قرار بگیرد.

در این میان شاید هیچ وقت به اهمیت «جوراب ها» فکر نکرده باشید ولی «جوراب ها» هم می توانند تاثیر زیادی روی تیپ و ظاهر شما  داشته باشند. در صفحه «مد و سلامت» این هفته به نکات بهداشتی این پوشش جانبی و جوراب های مناسب این فصل سرد پرداخته ایم. البته پیشنهادهای ما مختص خانم هاست و در شماره های بعد درباره جوراب آقایان و بچه ها هم نکته هایی گفته خواهد شد.

جوراب های جیغ

لبه بر گردان ها

این مدل جوراب را می توانید با کفش های پاییزی به خوبی هماهنگ کنید مخصوصا اگر کفشتان ساق ندارد و شلوارتان هم خیلی بلند نیست. جنس این جوراب، پشمی است و لبه برگردان آن ساق پا را در برابر سرما پوشش بهتری می دهد.

بلندهای راه راه

این جوراب ها را که این روزها در بازار غوغا می کنند، بیشتر با دامن و سارافون می پوشند اما با انتخاب چنین جورابی با یک تیر دو نشان بزنید؛ جوراب گرمی به پا کنید و اگر سرمایی هستید، از زحمت پوشیدن یک شلوار دیگر در فصل سرد خلاص شوید.

ناقص اما کامل

اگر در میان جوراب های پاییزی به این مدل برخوردید، خیلی گیج نشوید. این جوراب ها بیشتر از انکه جنبه پوششی داشته باشند؛ برای کسانی مناسبند که پوست حساسی دارند و نمی توانند جوراب هایی بپوشند که الیاف مصنوعی دارند چون باعث خارش پاهایشان می شود. این پاپوش ها گرمای بسیار خوبی هم به ناحیه کف و قوزک پا می دهد. البته روی این جوراب باید جوراب دیگری بپوشید تا انگشت های پایتان یخ نکند.

پشمی های دوست دار پا

اگر در فصل سرما یک جوراب نخی برای پوشیدن انتخاب کردید؛ مخصوصا اگر یک جوراب نخی ساق بلند باشد، باید به شما بگوییم انتخابتان بهترین انتخاب ممکن برای سرمازده شدن پاهایتان بوده است. اگر هم جورابی پنبه ای از کشوری جوراب ها برداشته اید، باید بدانید با پوشیدن آن همان قدر احساس گرما می کنید که اگر هیچ جورابی به پا نداشته باشید، احساس خواهید کرد، اما چطور چنین چیزی ممکن است؟ جوراب های نخی انتخاب وحشتناکی برای فصل سرما هستند زیرا ارزش عایقی کمی دارند؛ رطوبت را خیلی زود جذب می کنند و در خود نگه می دارند. جوراب های پنبه ای هم مقدار زیادی رطوبت جذب می کنند، خاصیت عایق بودنشان را از دست می دهند و باعث می شوند پا به علت جا به جا نشدن هوا، عرق کند. پدیده عرق کردن هم که به صورت خودکار باعث سردشدن پا می شود نتیجه نهایی این است که وقتی جوراب نخی می پوشید، پایتان عرق می کند و این عرق کردن باعث سستی پای شما و حتی باعث قرارگرفتن پایتان در آستانه یخ زدگی می شود، به خصوص اگر به مدت طولانی در فضای بیرون خانه و مجبور به انجام فعالیت بدنی و پیاده روی باشید!

به تمام این دلایل در فصل سرما اگر می خواهید مدت زمان طولانی بیرون از خانه باشید و فعالیت کنید، باید جورابی با کیفیت مناسب برای فصل سرما بپوشید. باید بگوییم اهمیت پوشیدن جوراب مناسب برای فصل سرما درک نشده است. اگر بهترین، با کیفیت ترین و گران ترین کفش زمستانی را به پا کنید و جورابی مناسب نپوشیده باشید، کفشتان فقط سهم خیلی کوچکی در گرم نگه داشتن پایتان خواهد داشت.

بافت های گرم و نرم

این مدل جوراب ها معمولا ما را یاد جوراب هایی می اندازند که مادربزرگ ها با میل و کاموا می بافند. جوراب های نرم و گرمی که هنوز هم از مد نیفتاده اند و اتفاقا با یک شلوار جین تیره یا شلوارهای تک رنگ، بسیار خوب جلوه می کنند. نمی توانیم برای این مدل جوراب عیبی بتراشیم جز اینکه شاید هنگام پوشیدن کفش کمی اذیت شوید اما به جای آن پایتان گرم می ماند.

3 نکته دیگر درباره جوراب ها

*جوراب های راه راه با صندل های بندی بهتر هماهنگ می شوند.

*جوراب ها در اندازه های متفاوتی بافته می شوند؛ جوراب های پایین مچ، بالای مچ، جوراب نیز زانو و جوراب بالای زانو

*جوراب هایی هم طراحی شده اند که مانند دستکش به صورت جداگانه برای هر انگشتی پوشش دارند. در بعضی از کشورها نیز جوراب ها مثل کفش ها سایزبندی شده اند و سایزشان مشابه سایز کفش است.

تاریخچه جوراب

جوراب در ابتدا از پوست حیوانات درست می شد و دور مچ پا گره می خورد. یونانیان باستان برای گرم نگه داشتن پاهایشان جوراب را از موی بافته شده حیوانات درست می کردند.

رومی ها نیز پارچه یا چرم را دور پا می پیچیدند و به جای جوراب استفاده می کردند. کم کم جوراب به نمای از ثروت در میان اشراف تبدیل شد و بعد از مدت ها اختراع ماشین بافندگی در سال 1589 باعث شد جوراب کشباف 6 برابر سریع تر از دست بافته شود. با این حال تا سال 1800 جوراب دستباف در کنار جوراب ماشین باف هنوز وجود داشت.

انقلاب بعدی در تولید جوراب با معرفی نایلون در سال 1938 رخ داد زیرا تا آن زمان جوراب ها معمولا از ابریشم، پنبه و پشم بافته می شد. نایلون شروع ترکیب چند نوع نخ در تولید جوراب شد و استفاده از نایلون در تولید جوراب همچنان ادامه دارد.

14×2 نکته درباره خرید، بهداشت و نگهداری از جوراب ها

گاهی به جورابت نگاه کن!

اولین جوراب دنیا حدود 300 تا 500 سال پس از میلاد مسیح در کشور مصر بافته شد. جوراب های اولیه برای پوشش پا هنگام استفاده از صندل تهیه می شدند و به همین دلیل هم قسمت پنجه آنها به دو بخش تقسیم می شد تا فاصله بین شست پا و انگشتان دیگر در کفش های صندل به خوبی پوشش داده شوند. در قرن 12 میلادی تولید انبوه جوراب برای پوشش پا در فصل های سرد سال آغاز شد و از آن روز تاکنون، بیش از 1000 مدل جوراب در دنیا تولید شده است. نخ، پشم، ابریشم، نایلون، پلی استر و الیباف مصنوعی از رایج ترین مواد اولیه برای بافت جوراب هستند. حالا که با تاریخچه این پاپوش قدیمی آشنا شدید، بد نیست نگاه موشکافانه ما را هم به تمام زوایای آن بخوانید.

14 نکته درباره خرید جوراب

1- رنگ جوراب باید با پیراهن یا شلوار هماهنگ باشد و نه با کفش.

2- همیشه ساق جوراب باید از ساق کفش بلندتر باشد.

3- جوراب های نخی همیشه از جوراب های نایلونی و با الیاف مصنوعی بهتر هستند.

4- جوراب های پشمی برای فصل های سرد سال، مناسب ترند.

5- اگر دچار حساسیت پوستی یا اگزما هستید، از جوراب های سفید نخی استفاده کنید. رنگ یا الیاف مصنوعی موجود در برخی از جوراب ها می تواند باعث تشدید حساسیت، خشکی و اگزمای پوستی شود.

6- هرگز جوراب های ارزان قیمت نخرید. این جوراب ها هم کش شلی دارند و هم الیاف به کار رفهت در آنها مرغوب نیست.

7- جوراب های ابریشمی، بهترین نوع جوراب برای مراسم رسمی محسوب می شوند.

8- جوراب های نانو که در داروخانه ها وجود دارند، پاپوش های مناسبی برای آقایان محسوب می شوند.

9- سعی کنید جوراب را درست به اندازه پاهایتان انتخاب کنید؛ نه کوچک تر و نه بزرگ تر! جوراب های کوچک تر از پاها، می توانند باعث فشارآوردن به پوست پا شوند و جوراب های بزرگ تر هم مدام از پا درمی آیند.

10- جوراب هایی با جنس الیاف مصنوعی پلی پروپیلن برای ورزشکاران و کارگران، مناسب تر هستند.

11- اگر با مارک و نوع خاصی از جوراب ها احساس راحتی می کنید، یک جین از آنها را بخرید. با این کار هم در هزینه های مصرفی تان صرفه جویی کرده اید و هم دیگر نگران پیدا نکردن مجدد آن مارک جوراب نخواهید بود.

12- جوراب های قرمز، آبی، بنفش و نارنجی برای بچه ها بهتر از جوراب های سفید هستند.

13- اگر فرزندان کوچک شما علاقه ای به پوشیدن جوراب ندارند، می توانید با خرید جوراب های رنگی با طرح های عروسکی که پنجه های آن مانند دستکش روی هر انگشت را می پوشانند، آنها را به پوشیدن جوراب تشویق کنید.

14- اگر خیلی سرمایی هستید، می توانید جوراب های دولایه بپوشید. فقط حواستان باشد که در این صورت باید سایز کفشتان یک سایز بزرگ تر از  اندازه پاهایتان باشد.

14 نکته درباره بهداشت و نگهداری از جوراب ها

1- بهمحض رسیدن به منزل، جوراب هایتان را دربیاورید و با پوشیدن دمپایی، وارد خانه شوید.

2- پس از رسیدن به منزل، شستن پاها، جوراب ها و پوشیدن دمپایی روفرشی را فراموش نکنید.

3- اگر برای مدت طولانی بیرون از منزل هستید، حتما یک جفت جوراب اضافه همراه خود ببرید و اواسط روز جوراب هایتان را تعویض کنید. عرق کردن پاها باعث ایجاد محیطی گرم، تاریک و مرطوب داخل کفش و جوراب می شود و به این ترتیب زمینه ابتلا به قارچ های پوستی به وجود می آید.

4- اگر پاهایتان را شسته اید، حتما پوست پا و لا به لای انگشتانتان را کاملا خشک کنید و بعد جورا ببپوشید تا از ابتلا به قارچ لای انگشت پا پیشگیری کنید.

5- به هیچ وجه کفش را بدون جوراب نپوشید چون این کار باعث آسیب به پوست پاها می شود.

6- برای از بین بردن آلودگی های قارچی، میکروبی و باکتریایی جوراب، حتما آن را با مواد شوینده و آب بشویید و برای خشک کردن زیر نور آفتاب پهن کنید.

7- اگر به باشگاه ورزشی می روید، حتما از جوراب های ورزشی جداگانه استفاده کنید.

8- حتما با کفش های صندل، جوراب های نخی مناسب بپوشید تا سنگریزه ها و خاشاک خیابان باعث آسیب دیدن پوست پایتان نشود.

9- استفاده از پاپوش های بدون ساق برای فصل های سرد سال داخل خانه از جوراب های کش دار بهتر است. این پاپوش ها از جنس پشم و بدون کش هستند و پوست ساق پا را اذیت نمی کنند.

10- اگر جوراب ها را به صورت جینی خریداری و داخل چمدان نگهداری می کنید، حتما یک عدد قرص نفتالین داخل چمدان آنها بگذارید تا الیافشان از شر موریانه در امان بماند.

11- از قراردادن جوراب ها در کنار وسایل تیز و برنده پرهیز کنید و مارک جوراب ها را با تیغ یا چاقو جدا نکنید. ممکن است این کار باعث آسیب بافت الیاف جوراب و پاره شدن آن بشود. برای جدا کردن مارک می توانید از قیچی استفاده کنید.

12- اگر میخ پاشنه کفشتان از داخل کفش ها بیرون زده، برای پیشگیری از آسیب پوست پا و پاره شدن جوراب هایتان، هرچه سریع تر آن را تعمیر کنید.

13- هرگز جوراب ها را برای خشک شدن روی شوفاژ یا بخاری پهن نکنید. امکان شل شدن کش جوراب ها و بی مصرف شدن انها در اثر این کار، زیاد است.

14- الیاف جوراب ها بسیار ظریف و نازک هستند. بنابراین شستن آنها با مواد سفیدکننده می تواند باعث از بین رفتن زود هنگامشان شود.

توصیه متخصص پوست و مو

جوراب مشترک مطلقا ممنوع!

متاسفانه در برخی از خانواده ها، مادر و دختر یا پدر و پسر، برادرها یا خواهرها، از جوراب های مشترک استفاده می کنند و نمی دانند با این کار، چه خطرهای پوستی جدی ای آنها را تهدید خواهد کرد. بعضی از بیماری های پوستی مانند قارچ های پوستی، ویروس های عامل بیماری زگیل، ویروس های عامل بیماری ملوسکوم (نوعی ضایعه پوستی شبیه به زگیل) و عامل بیماری زرد زخم می توانند به راحتی از پوست فردی به پوست فرد دیگری منتقل شوند، بنابراین باید برای پیشگیری از ابتلا به اینگونه بیماری های پوستی، حتما هرگسی جوراب مخصوص به خودش را داشته باشد و حتی در شرایط اضطراری هم جوراب دیگران را نپوشد. از طرف دیگر، بهداشت جوراب ها هم از اهمیت بالایی برخوردار است. جوراب های کثیف و آلوده می توانند به سادگی باعث ابتلا به عفونت های پوستی در ناحیه کف پا و بین انگشتان شوند. بنابراین شستن روزانه جوراب ها و پوشیدن آنها به صورت کاملا خشک به همه افراد پیشنهاد می شود.

یکی از نگرانی های برخی از والدین برای پوشاندن جوراب به پای نوزادان و کودکان خود، تاثیر گرفتن شکل و ظاهر پا از جوراب هاست. بهتر است بدانید جوراب ها برای محافظت از پوست پای ما طراحی شده اند و نمی توانند کوچک ترین تاثیری بر شکل گیری پاها داشته باشند. تنگ بودن جوراب ها یا سفت بودن کش آنها می تواند باعث آزار پوست پای بچه ها و حتی ما بزرگ تر ها شود. پس برای جلوگیری از امتناع بچه ها از پوشیدن جوراب به خصوص در روزهای سردتر سال، بهتر است جورابی به اندازه پاهایشان بخرید تا از پوست پاها در برار عوامل محیطی و سرما محافظت شود.