چه زمانی برای مسواک زدن مناسب است؟

برای بسیاری از کاربران محترم سوال می باشد که چه زمانی برای مسواک زدم مناسب می باشد؟بیشتر ما عادت داریم شب ها هنگامی که می خواهیم بخوابیم و به اصطلاح در دقیقه نود مسواک بزنیم. در چنین حالتی اگر دیر بخوابیم و سرگرم کارهایمان باشیم، دندان هایمان بیشتر در معرض آسیب و پوسیدگی قرار می گیرند.

متخصصان می گویند مهم نیست شما دندان های خود را دقیقا چه موقع مسواک می زنید، مهم این است که بدون باکتری در دهانتان وارد رختخواب شوید. فقط دو بار در روز مسواک بزنید و برای بیرون کشیدن باکتری ها از بین دندان هایتان نخ بکشید و سعی کنید در طی روز، غذاهای آماده کمتری میل کنید.

البته اگر سعی کنید یک بار از مسواک زدنتان قبل از خواب شب باشد، بهتر است، خصوصا اگر شب ها زود می خوابید، زیرا در طی خواب ترشح بزاق دهان کم می شود و خشکی دهان محیط بهتری را برای فعالیت باکتری های مولد پوسیدگی دندان فراهم می آورد.یک غشا از پلاک دندانی به طور مداوم به لطف باکتری هایی که در دهان زندگی می کنند روی دندان ها ایجاد می شود که حدود 24 ساعت طول می کشد تا به بلوغ برسد. دلیل احساس بدی که در دهان خود صبح روز بعد از مسواک نزدن دارید، همین است.

مسواک زدن بلافاصله پس از خوردن مواد غذایی ترش و یا کافئین دار ممکن است مینای دندان را از بین ببرد این باکتری ها در طول روز اسید تولید می کنند، حتی بیشتر از زمانی که شما غذا می خورید، به همین دلیل است که شما باید از شر این غشا حداقل دو بار در روز خلاص شوید و هرچه تعداد مسواک زدن های شما کمتر از این باشد تولید اسید ممکن است بیشتر مینای دندانتان را بخورد و باعث پوسیدگی شود. هر چه بیشتر این غشا بر روی دندان های شما بنشیند و مواد غذایی بیشتری این باکتری ها را تغذیه کنند، زمان بیشتری را صرف نشستن روی صندلی دندانپزشکی خواهید کرد.

درست بعد از خوردن شام مسواک نزنید

مسواک زدن در زمان بین شام و قبل از خواب از لحاظ فنی حتی از اینکه دندان های خود را درست قبل از خواب مسواک کنید بهتر است. دلیلش این است که فلوراید خمیر دندان زمان بیشتری برای تقویت دندان های شما و ساختن مانعی برای اسیدی شدن دهان شما قبل از به خواب رفتن دارد.

ولی بلافاصله بعد از خوردن شام، مسواک نزنید، زیرا شام زمان قرار گرفتن در معرض اوج اسید است، که لایه بیرونی مینای دندان شما را نرم می کند. بلافاصله بعد از شام مسواک زدن، مینای دندان نرم شده را از بین می برد و باعث سایش دندان می شود. پس حداقل 30 دقیقه بعد از صرف شام برای مسواک زدن صبر کنید و از خوردن خوراکی بعد از مسواک زدن جلوگیری کنید، چرا که باکتری ها از هر کربوهیدراتی تغذیه می کنند.

فقدان بزاق دهان (ضد باکتری دهان) در شب به معنی این است که ما فوق العاده نسبت به عوامل خرابی دندان و بیماری های لثه آسیب پذیریم. البته اگر گاهی مسواک زدن را فراموش کردید، نگران نباشید. پلاک دندان به زمان طولانی برای آهکی شدن نیاز دارد و مسواک زدن کافی می تواند پلاک های تشکیل شده در طول روز را حذف کند. فقط آهسته (حداقل 4 دقیقه) و صحیح مسواک بزنید.به عقیده کارشناسان، بدترین نوع نوشیدنی برای ساعات پایانی شب، نوشابه های گازدار و قهوه کافئین دار است که خطر پوسیدگی دندان و بوی نامطبوع دهان را چندین برابر می کند

خوردن کربوهیدرات به طور مداوم در طول روز نیز افراد را بیشتر مستعد ابتلا به خرابی دندان می کند. هر زمانی که شما هر نوع کربوهیدراتی را می جوید یا قورت می دهید، باکتری ها از خواب بیدارشده و شروع به تولید اسید می کنند. در یک وعده غذایی معمولی، برای محافظت از دندان ها و کمک به هضم، سطح بزاق بالاتراست. اما اگر شما در طول روز یکسره بخورید، منجر به تولید اسید بیشتری بر روی دندان شما می شود.

خوردن چه غذاهایی در شب برای دندان ها مضر است؟

مسواک زدن بلافاصله پس از خوردن مواد غذایی ترش و یا کافئین دار ممکن است مینای دندان را از بین ببرد.به تاخیر انداختن مسواک زدن می تواند باعث رشد پلاک های مولد پوسیدگی در دهان شود. همچنین افرادی که شب ها دیر می خوابند معمولا عادت دارند پس از صرف شام، باز هم میوه، قهوه، شیرینی و انواع تنقلات را بخورند که در اثر این کار، دندان های آنها آسیب می بیند.

کارشناسان توصیه می کنند برای حفظ سلامت دندان و نیز برای جلوگیری از بروز چاقی در اثر دیر خوابیدن، سعی کنید شب ها پس از مسواک زدن دیگر ماده غذایی مصرف نکنید و یا اگر هر نوع خوراکی خوردید، در کنار آن آب بنوشید.خوردن مواد غذایی ترش و یا چسبناک مانند سوهان ممکن است آسیب جدی به دندان ها وارد کند. همچنین نوشیدنی های شیرین و گازدار می توانند محیط دهان را اسیدی و مستعد رشد انواع باکتری های مضر دهان و دندان کنند.

مسواک زدن،پوسیدگی دندان

به عقیده کارشناسان، بدترین نوع نوشیدنی برای ساعات پایانی شب، نوشابه های گازدار و قهوه کافئین دار است که خطر پوسیدگی دندان و بوی نامطبوع دهان را چندین برابر می کند.از این گذشته، خوردن شب هنگام میوه های شیرین مثل موز، انگور و هندوانه می تواند علاوه بر آسیب به دندان، باعث اضافه وزن شود.

پرسش و پاسخ

دکتر محمدرضا خامی  ، متخصص بهداشت دهان و دندان به سئوالات زیر پاسخ می دهند.

پلاک دندانی چیست و چه عوارضی دارند؟

پلاک دندان لایه ای است که روی سطح دندان ها طی فرآیندی تشکیل می شود و عامل اصلی پوسیدگی های دندانی و همچنین بیماری های لثه است. باکتری ها کم کم به این لایه می چسبند. با گذشت زمان باکتری های بیشتری می چسبند. وقتی ما مواد قندی را به عنوان غذا مصرف می کنیم، باکتری ها طی فرآیند تخمیر، مواد قندی را تخمیر و اسید تولید می کنند. اسید، مواد معدنی موجود در دندان را آهسته آهسته از سطح دندان بر می دارد.جرم دندان فقط با جرمگیری برطرف می شود. خمیردندان های سفیدکننده، فقط مواد ساینده بیشتری دارند که ممکن است به ساختار دندان صدمه بزند

در حالت طبیعی بین برداشت مواد معدنی از سطح دندان و گذاشتن آن تعادل وجود دارد. ولی هر وقت اسید تولید شود، PH محیط دندان پایین می آید و اسیدی می شود و تعادل به سمت برداشتن مواد معدنی از سطح دندان می رود. وقتی مواد معدنی برداشته شود، فرآیند پوسیدگی شروع می شود. بنابراین هم مقدار مصرف قندهای پوسیدگی زا و هم تکرر مصرف آنها مهم است. چون با مصرف آنها حالت تولید اسید و افت PH اتفاق می افتد. تشکیل پلاک دندانی فرآیندی اجتناب ناپذیر است و ما باید آن را با مسواک زدن صحیح برداریم و پاک کنیم.

آیا پلاک با جرم دندان فرق می کند؟

بله، جرم در حقیقت همان مواد معدنی سخت است که روی دندان تشکیل می شود و مانند ساختمان دندان است، اما چون سطح زبری دارد، پس باعث تجمع میکروب ها می شود. جرم اگر ضخیم شود مشکل ایجاد می کند.

برای پیشگیری از بیماری های دهان و دندان چه توصیه هایی دارید؟

اصول ساده بهداشت دهان و دندان را رعایت کنیم. اگر بیماری خاصی داریم و توصیه به استفاده از دهان شویه حاوی فلوراید، توسط دندانپزشک شده ایم، آن را مصرف کنیم. روزی دو بار مسواک زدن با خمیر دندان حاوی فلوراید را مد نظر قرار دهیم و از مواد قندی پوسیدگی زا کمتر استفاده کنیم یا حتی الامکان همراه وعده های غذایی مصرف کنیم و سالی یکبار برای چکاپ نزد دندانپزشک برویم.

در مورد استفاده از نخ دندان چه توصیه ای دارید؟

یکی از محل هایی که پلاک تشکیل می شود و موهای مسواک هم به این ناحیه نمی رسد، بین دندان هاست. بویژه در کسانی که دندان های نامرتب و به هم ریخته دارند یا پرکردگی های متعددی در دندان ها دارند. پس استفاده از نخ دندان در سطوح بین دندانی توصیه می شود.

آیا جرم دندان با خمیر دندان مخصوص برداشته می شود؟

خیر. جرم دندان فقط با جرمگیری برطرف می شود. خمیردندان های سفیدکننده، فقط مواد ساینده بیشتری دارند که ممکن است به ساختار دندان صدمه بزند. از خمیر دندان های مخصوص سیگاری ها هم نباید هر روز استفاده شود، چون این کار باعث ساییدگی بیش از حد دندان و آسیب به مینای آن می شود.

کاربرد آب دهان برای بدن چیست ؟

 

  • چنانچه با تولید آب‌دهان به هر نحوی مشکل دارید، مثل یک تنفس سخت یا خشکی دهان، مشورت با دندانپزشک یا پزشکتان ایده‌ی خوبیست، با پزشک صحبت کنید تا مقصر را بیابید و راه‌حل دیگری را پیدا کنید.

وقتی درمورد بهداشت دهان فکر می‌کنید، احتمالا چیزهای را تصور می‌کنید: مسواک، خمیردندان، دهان‌شویه، نخ‌دندان و ابزارهای بی‌شماری که توسط دندان‌پزشکان استفاده می‌شود. اما مهم‌ترین عامل در سلامت دهان را نمی‌توانید در قفسه‌های داروخانه‌ها بیابید.

یک عنصر که دهان را پاکیزه، سالم و بدون باکتری نگه می‌دارد آب دهان است.

بدن ما روزانه ۱ تا ۲ لیتر آب دهان تولید می‌کند، حداقل آنچه که در شب تولید می‌شود (سلام، نفس صبحگاهی!). وقتی دهان خشک می‌شود، بافت‌های نرم مانند لثه‌ها، لب و زبان متورم و ناراحت می‌شوند. علاوه بر این، میکروب‌ها به‌طور منظم به دلیل عدم وجود آب دهان از دهان شسته نمی‌شوند، بنابراین دهان خشک به زمینه‌ی پرورش میکروب‌ها تبدیل می‌شود و تنفس کمتر تازه می‌ماند.

تولید آب دهان، موجب شستن دندان‌ها در برابر آنتی‌بادی‌های مهاجم و با خنثی نگه‌داشتن یون هیدروژن، از دهان محافظت می‌کند. در صورتی که میزان یون هیدروژن کم یا اسیدی شود، مواد معدنی دندان‌ها از بین می‌رود و باکتری‌های بد که موجب التهاب لثه هستند رشد می‌کنند.

سطح یون هیدروژن طبیعی آب دهان هر فرد، در محدوده خنثی ۶.۷۵ تا ۷.۲۲ شناور است. یون هیدروژنی که کمی اسیدی باشد نیز می‌تواند همچنان یک محیط دهانی سالم را پرورش دهد. اما در یون هیدروژن کمتر از ۵.۵، دندان می‌تواند مواد معدنی‌اش را از دست می‌دهد و همین امر به کاهش باکتری‌های سالم و افزایش باکتری‌های خورنده‌ی دندان منجر می‌شود.

یون هیدروژن کافی در دهان نقشی کلیدی در جلوگیری از بروز بیماری ایفا می‌کند. ما زنان باردار و افراد را به استفاده از داروهای تجویزی که موجب از بین رفتن خشکی دهان می‌شود ‌تشویق می‌کنیم تا در مورد سلامت دهانشان بیشتر پیشگیری کنند زیرا این وضعیت موجب تغییراتی در میزان آب دهان می‌شود، که یون هیدروژن را کاهش می‌دهد و می‌تواند منجر به بیماری‌های دندان و لثه و کرم خوردگی در دندان منجر شود.

اگرچه آب‌دهان مکانیزمی طبیعی در سلامت بدن است، اما به‌علت مصرف فراوان نوشیدنی‌ها و خوراکی‌های اسیدی و شیرینی که از دهان می‌گذرد به کمک نیاز دارد. مسواک زدن منظم با خمیر دندان و استفاده روزانه از نخ دندان کاملا ضروری هستند. اما همه این موارد نیز با سلامت دهان با بدن همکاری نمی‌کنند. الکل موجود در دهان‌شویه می‌تواند دهان شما را خشک کند، بنابراین اگر مسواک زدن و نخ دندان به‌تنهایی موثر نیستند از دهان‌شویه در حد متوسط استفاده کنید.

برای اینکه با مسواک زدن دهانتان را تمیز و دندان‌هایتان را سالم نگه‌دارید، سعی کنید تا میان‌وعده‌های طبیعی بخورید، میان‌وعده‌های ترد مانند هویج، کرفس. پنیر، آجیل، شیر که برای دندان عالی هستند. برای اینکه به خنثی ماندن یون هیدروژن دهانتان کمک کنید، آب را جایگزین نوشیدنی‌های گازدار کنید و بعد از نوشیدن قهوه، چای، شراب یا هر نوشیدنی دیگری که تی‌شرت سفید را لکه کند، آب بنوشید. در نهایت، جویدن آدامس بدون قند و مکیدن آب‌نبات بدون قند می‌تواند موجب تولید بزاق، بیشتر از غدد بزاقی شود.

چنانچه با تولید آب‌دهان به هر نحوی مشکل دارید، مثل یک تنفس سخت یا خشکی دهان، مشورت با دندانپزشک یا پزشکتان ایده‌ی خوبیست، با پزشک صحبت کنید تا مقصر را بیابید و راه‌حل دیگری را پیدا کنید.

 

 

 

چرا دهانم همیشه خشک است

  • خشكي دهان مشكلي نيست كه به‌خودي خود وجود داشته باشد و مشكل ديگري را هم به‌دنبال خود رقم نزند، از آنجا  كه در اين حالت ميزان بزاق در دهان شما كم خواهد بود

مشكل خشكي دهان وقتي اتفاق مي‌افتد كه دهان يا اصلا بزاق ترشح نمي‌كند يا ميزان ترشح آن كم است. اگر ترشح بزاق شما كم باشد ممكن است بزاق غليظ و سخت شده و قورت‌دادن آن مشكل شود اما فكر نكنيد خشكي دهان و كمبود بزاق فقط وقتي اتفاق مي‌افتد كه تشنه هستيد، نه، عوامل متعددي مي‌تواند باعث اين حالت شود. در ضمن يادتان باشد‌ بزاق‌ دهان شما به هضم مواد‌غذايي كه مي‌خوريد كمك مي‌كند، تكه‌هاي غذا را از لابه‌لاي دندان‌هاي شما دور مي‌كند  در نتيجه باعث افزايش عمر دندان‌هاي شما مي‌شود.


 

وقتي صحبت سخت مي‌شود

وقتي بزاق كم‌ترشح شود، پوست اطراف لب خشك و سخت مي‌شود؛ اين مسئله مي‌تواند به پوسته پوسته‌ شدن لب و ايجاد زخم‌هايي در پوست گوشه‌ دهان شود و مشكل آزاردهنده‌اي براي شما رقم بزند. در اين موارد زبان شما احساس خشكي، زبري و بي‌حسي مي‌كند. در اين وضعيت شما در بلع غذا و حتي صحبت‌كردن مشكل خواهيد داشت چرا كه بزاق حالت نرم و مرطوب‌كردن زبان و حفره دهان را هم بر عهده دارد.


5132_711

سيگار چه تاثيري  بر خشكي دهان دارد؟

ده‌ها دليل براي ترك‌ سيگار وجود دارد، خشك‌شدن دهان و بدبوشدن دهان يكي از اين دلايل است. خود سيگار‌كشيدن باعث خشكي دهان نخواهد شد اما سيگار، پيپ، قليان و حتي جويدن تنباكو مي‌تواند خشكي دهان را بدتر كند. كافئين هم يكي از مواردي است كه مي‌تواند باعث خشكي دهان يا تشديد آن شود.


5133_494

اهميت نخ دندان و مسواك

اگر دچار مشكل خشكي دهان هستيد با پزشك يا دندان‌پزشك خود مشورت كنيد. حتما به او در مورد داروهايي كه مصرف مي‌كنيد بگوييد. همچنين يادتان باشد حالت خشكي دهان مي‌تواند نشانگر وجود بيماري يا حالتي در بدن‌تان باشد. اين نكته را هم فراموش نكنيد كه كم‌شدن بزاق دهان براي دندان‌‌ها مضر است‌ براي همين اگر اين مشكل را داريد مراجعات مكرر به دندان‌پزشك خود داشته باشيد. قطعا اين نكته‌ها را دندان‌پزشك‌تان به شما يادآوري خواهد كرد اما ما هم روي اين موضوع تاكيد مي‌كنيم كه حتما هر بار بعد از غذاخوردن دندان‌هاي‌تان را مسواك بزنيد و نخ دندان‌ بكشيد. اگر هم نمي‌توانيد در محل كار مسواك بزنيد حداقل دهان‌تان را شست‌وشو دهيد و غرغره كنيد. طي روز هم بارها و بارها دهان‌تان را شست‌وشو دهيد و نگذاريد دهان‌تان هيچ‌گاه خشك باشد.


 

چرا دهان‌تان بدبو مي‌شود؟

خشكي دهان مشكلي نيست كه به‌خودي خود وجود داشته باشد و مشكل ديگري را هم به‌دنبال خود رقم نزند، از آنجا  كه در اين حالت ميزان بزاق در دهان شما كم خواهد بود در نتيجه مواد‌غذايي از لابه‌لاي دندان‌ها و لثه‌هاي شما برداشته نخواهد شد در نهايت هم دندان‌هاي‌تان خراب خواهد شد و هم دهان‌تان بوي بدي خواهد داد. در ضمن ممكن است درصورت استفاده از رژ لب متوجه شويد تكه‌هايي از رژ لب روي دندان‌هاي‌تان خواهد ماند كه پاك نمي‌شود چرا كه بزاقي نيست كه آن را بشويد. در ضمن احساس خشكي دهان و گلو حتي مي‌تواند احساس خفگي و سخت شدن تنفس را هم به فرد بدهد.


 

داروهايي كه دهان را خشك مي‌كنند

بيشتر از 400 نوع دارو مي‌توانند باعث ايجاد حالت خشكي دهان شوند كه شايع‌ترين آن‌ها داروهاي ضدحساسيت و داروهاي درمان سرماخوردگي هستند كه توسط افراد بسيار زيادي در فصل‌‌هاي بهار و زمستان مورد استفاده قرار مي‌گيرند. جدا از اين بسياري از داروهاي تجويزشده براي افزايش فشار خون، مشكلات مثانه و نيز مشكلات روحي و رواني هم مي‌توانند اين حالت را ايجاد كنند. در ضمن برخي شيوه‌هاي درماني مثل داروهاي شيمي‌درماني يا اشعه‌درماني (راديوتراپي) هم اين حالت را ايجاد مي‌كنند.


 

مزه غذاها را نمي‌فهميد

هرگونه آسيب عصبي و صدمه به سر و گردن مي‌تواند باعث خشكي دهان شود. رشته‌هاي عصبي مامور رساندن پيا‌م‌هاي مغزي به غدد ترشح‌‌كننده بزاق هستند و اگر اين رشته‌ها آسيب ببينند ممكن است نتوانند كار خود را خيلي خوب انجام دهند در نتيجه ترشح بزاق انجام نگيرد. در ضمن اينگونه آسيب‌ها ممكن است باعث شود فرد ديگر مزه غذا را هم حس نكند. گيرنده‌هاي درك طعم و مزه غذا در دهان و حلق است و در واقع اين مراكز با سنجش غذاي همراه با بزاق كار مي‌كنند به همين دليل در اين افراد ممكن است حالت ‌احساس‌نكردن طعم غذا ايجاد شود.


5134_520

وقتي اشك هم نمي‌توانيد بريزيد

يك بيماري به نام سندرم شوگرن هم مي‌تواند باعث ايجاد خشكي‌ دهان شود. اين بيماري يك نوع حالت خودايمني است (بيماري‌هاي خودايمني حالتي است كه در آن بخشي از بدن عليه بخشي ديگر از بدن وارد عمل مي‌شود) كه در آن سلول‌هاي لنفوسيتي خون به غدد اشكي و بزاقي بدن حمله مي‌كنند؛ اين باعث مي‌شود كه چشم‌ها و دهان فرد خشك شود. در ضمن بيماري‌هاي مزمن و پيشرونده‌اي چون ديابت و بيماري ايدز هم مي‌توانند طي دوره خود اين حالت را ايجاد كنند.