دسته: سوغاتی ها

• روغن حیوانی بهتر است به جای روغن نباتی و روغن مایع مصرف شود، زیرا روغن نباتی یا روغن‌های هیدروژنه جامد سبب افزایشکلسترول و گلیسیرید شده و در عروق بدن و قلب رسوب می‌کند

کرمانشاهیان، گردشگران و مسافران از عطر و طعم منحصر به فرد روغن حیوانی کرمانشاهی خاطره‌های زیادی دارند، چرا که حضور آن از گذشته‌های خیلی دور بر سر سفره کرمانشاهیان دیده می‌شود.
تا آنجا که سفره مردمان این دیار هر چقدر هم که رنگارنگ و تجملاتی باشد، بدون روغن کرمانشاهی لطف چندانی ندارد. از گذشته‌های خیلی دور مسافران و گردشگران و بخصوص مسافرانی که به قصد زیارت عتبات عالیات از مسیر جاده ابریشم عبور می‌کردند و سر راه خود از کرمانشاه می‌گذشتند و چند روزی را در این دیار سپری می‌کردند طعم و مزه روغن کرمانشاهی را با همه وجودشان حس می‌کردند و از آن به عنوان بهترین‌ها یاد می‌کردند.
امروز نیز روغن کرمانشاهی شهرتی فراوان دارد و در جای جای کشورمان و حتی در خارج از کشور زبانزد است. روغن کرمانشاهی از سالم‌ترین و مقوی‌ترین روغن‌ها و همچنین یکی از مهمترین سوغاتی‌های استان کرمانشاه است که نام و آوازه آن در سراسر کشور پیچیده است.طبخ غذا با روغن کرمانشاهی چنان عطر و طعمی به غذا می‌دهد که هرکس فقط یک بار آن را امتحان کرده باشد، مزه آن برای همیشه زیر زبانش می‌ماند و با شنیدن نام آن به وجد می‌آید.استفاده از روغن حیوانی برای افراد تا رده سنی 30 سال خیلی خوب و مناسب است و این روغن بهترین و مقوی‌ترین روغن برای ورزشکاران، زنان باردار، مادران شیرده، افراد در دوره نقاهت بیماری‌ها و بیماران سخت می‌باشد.
دربیان فوائد روغن کرمانشاهی می‌توان از آن به عنوان طلا یاد کرد زیرا انرژی خیلی خوبی را برای بدن فراهم می‌کند. علت برتری روغن کرمانشاهی و معروفیت آن به این دلیل است که نوع کرمانشاهی روغن حیوانی از همه انواع آن مرغوب‌تر است و این مسئله به علت نوع اسید‌های چرب و مواد معطر موجود در گونه‌های گیاهی منحصر به فردی است که در خطه زاگرس می‌روید.
و با توجه به اینکه دام‌های عشایر بیشتر در کوه‌های شاهو و دالاهو تعلیف می‌شوند و تنوع گونه‌های گیاهی در این مناطق زیاد است طبیعتاً روغن تولیدی در این بخش از کیفیت، طعم و رایحه به مراتب خوشایندتری برخوردار است. روغن کرمانشاهی تولید شده از شیر گوسفند مرغوب‌تر است . فصل روغن گیری از اوایل بهار تا اواخر تابستان است . روغن کرمانشاهی تولید شده از شیر گوسفند مرغوب‌تر بوده و سفید رنگ است و عطر و طعم آن قابل مقایسه با انواع تولید شده از شیر گاو که زرد رنگ می‌باشد ، نیست.روغن حیوانی از نوعی کرهٔ محلی به‌دست می‌آید که از به هم زدن دوغ در مشک تهیه می‌شود. ابتدا دوغ تهیه شده از ماست را درون مشک ریخته و پس از تکان دادن مشک، کره را از دوغ جدا می‌کنند.
سپس کره را درون دیگ‌های بزرگ ریخته و به ملایمت حرارت می‌دهند. در اثر حرارت، آب کره تبخیر و روغن آن که چربی حیوانی است باقی می‌ماند. طعم این روغن بستگی زیادی به نحوه خوراک و چرای دام دارد به‌دلیل چرای گله‌های گوسفند منطقه کرمانشاه در مراتع پر علف مرتفع، این روغن از بو و مزهٔ خاصی برخوردار است که حاصل گیاهان معطر مناطق مرتفع کوهی می‌باشد.روغن حیوانی دارای خواص بی شماری از جمله استخوان سازی، کاهش غلظت خون،کاهش چربیهای زاید شکم، شادابی و سفیدی پوست و سم زدایی از بدن است …
تغذیه سلول‌های عضله قلب از اسیدهای چربی است که تنها در روغن حیوانی به وفور یافت می‌شود … روغن حیوانی بهتر است به جای روغن نباتی و روغن مایع مصرف شود، زیرا روغن نباتی یا روغن‌های هیدروژنه جامد سبب افزایشکلسترول و گلیسیرید شده و در عروق بدن و قلب رسوب می‌کند .روغن حیوانی یکی از سوغاتی‌های اصلی منطقهٔ کرمانشاه است و در آشپزی غذاهای کُردی نیز استفادهٔ بسیاری دارد.

 

• از دیگر سوغاتی های شهرگرگان می توان قالی و قالیچه، پشتی های ترکمنی، جاجیم های کوهستان های گرگان، صنایع دستی روستایی، ماهی و خاویار نام برد.

 

مهمترین سوغات شهر گرگان عبارتند از : حلوا اماج، نان زنجبیلی(لوزی)، نان شیرینی (خرمایی)، سرغربیلی، نان پادرازی، نان شیرمال، قطاب و…

علاوه بر موارد بالا که همچنان در بازارهای استان به عنوان سوغات گرگان به فروش می رسند و بسیاری از گرگانی ها نیز در آستانه سال نو اقدام به پخت آنها می کنند؛ خوراکی ها و شیرینی جات سنتی و خانگی دیگری هم در گذشته های نه چندان دور پخته می شده است که از آن جمله می توان به این موارد اشاره نمود: کُلُمبو، کالنی نون، گلاج، رشته به رشته، شیرینی برنجی، نون قندی، نون کلوچه، سیچو کماچ. و شکلات های عیدی همچون: پشت زیگ، پیسه گندله، شقزی، مار مُرده و … از دیگر سوغاتی های شهرگرگان می توان قالی و قالیچه، پشتی های ترکمنی، جاجیم های کوهستان های گرگان، صنایع دستی روستایی، ماهی و خاویار نام برد.

 

• سابقه 6000 ساله سكونت در منطقه بوئين زهرا و تپه هاي زاغه ، قبرستان و قره تپه سبك خاصي از پخت و طراحي سفال را در زمان هاي گذشته به وجود آورده كه امروزه كارشناسان فن به عنوان سفال سبك زاغه مي شناسند .

در قزوین نقاشی معمول بوده است. روی درها، ارسی‌ها، دیوار و سقف اتاق‌ها را نقاشی کرده، روی آن را رنگ جلا از روغن کمان می‌زدند و این روغن را با دستور خاصی تهیه می‌کردند. رنگ‌هایی که به کار می‌رفته همه رنگ‌های طبیعی و دارای ثبات و جلای ویژه‌ای بوده است.

 

استقرار طولاني مدت قوم ها و الهام گيري از طبيعت منطقه دو عامل مهم در ايجاد انواع سوغات صنايع دستي اقوام ساكن در منطقه و همچنين شهر قزوين مي باشد .

سابقه 6000 ساله سكونت در منطقه بوئين زهرا و تپه هاي زاغه ، قبرستان و قره تپه سبك خاصي از پخت و طراحي سفال را در زمان هاي گذشته به وجود آورده كه امروزه كارشناسان فن به عنوان سفال سبك زاغه مي شناسند .

منبت‌کاری
این صنعت در غالب شهرهای ایران معمول بوده در قزوین نیز به حد کمال وجود داشته و بهترین نمونه آن در حرم شاهزاده حسین است و نمونه دیگر آن ارسی‌های برخی منازل خصوصی به ویژه ارسی‌های حسینیه امینی‌ها است که در ایران کم‌نظیر است.

نقاشی پشت شیشه
نقاشی پشت شیشه‌ی قزوین در دوران قاجاریـه با مـایه گرفتن از هنر روزگار صفویـه درخشیده است تا جایی که این شهر یکی از مراکز تولید آن شده است.

نقاشی و تذهیب
در قزوین نقاشی معمول بوده است. روی درها، ارسی‌ها، دیوار و سقف اتاق‌ها را نقاشی کرده، روی آن را رنگ جلا از روغن کمان می‌زدند و این روغن را با دستور خاصی تهیه می‌کردند. رنگ‌هایی که به کار می‌رفته همه رنگ‌های طبیعی و دارای ثبات و جلای ویژه‌ای بوده است.

خوش‌نویسی و خطاطی
شهر قزوین در این قسمت شاید به بسیاری از شهرهای بزرگ مزیت و برتری داشته باشد، زیرا اساتید بزرگی چون میرعماد قزوینی به این خطه تعلق دارند. آخرین هنرمند نامی این هنر از مردم قزوین، شادروان میرمحمدحسین عمادالکتاب سیفی حسنی قزوینی است، که در عصر خود در سراسر کشور بی‌رقیب بود و در تهران می‌زیست و شاهنامه معروف به چاپ امیربهادر به خط آن مرحوم است، وی رسم‌المشق‌هایی هم برای نوآموزان از خود باقی گذاشته است.

شیرینی‌ها
استان قزوین نیز مانند سایر استان های کشور دارای انواع غذاهای سنتی است که برخی از آنها در مناسبت‌های ویژه و بعضی نیز به شکل عادی در طی سال تهیه می‌شود.

متداول‌ترین شیرینی‌های استان عبارت‌اند از نان برنجی، نان نخودی، نان قندی، نان بادامی، نان گردویی، پادرازی، نان نازک، نان چرخی، نان چایی، اتابکی،ولیعهدی، حاج کریمی، باقلوای پیچ، باقلوای لوزی نان چایی، نان قندی، نخودی، باقلوای سه رنگ قزوینی، که به طور قطع هر کدام سوغات مناسبی خواهند بود.

در فصل مناسب، محصولاتی چون انار، گردو، فندق و انگور هم به راحتی قابل تهیه‌اند.

همچنین در بازار قزوین فرآورده‌ای به فروش می‌رسد که کمتر جایی به چشم می‌خورد، پنیر کوزه‌ای با طعم زیره، سبزی یا ساده که بسیار خوش طعم است. لازم به ذکر است در گذشته برای نگهداری پنیر، آن را در کوزه گذاشته و زیر خاک می‌گذاشتند. حال این نوع پنیر چند ساله در بازار قزوین قابل تهیه است.

 

• جدای از خوراکی‌هایی که گفته شد در شهرکرد صنایع دستی متنوعی تولید می‌شود که هر کدام مورد مصرف خاص خود را دارد. در میان عشایر بختیاری قالی‌بافی از اهمیت زیادی برخوردار است. برخی از زنان نوعی قالی به نام بی‌بی‌باف می‌بافند که از کیفیت بالایی برخوردار است. طرح آن به لچک و ترنج معروف است.

لبنیات و انواع کشک تازه و خشک و عسل خوبی می‌توان در شهرکرد تهیه کرد. علاوه بر قره قورت‌های ترش که در این شهر وجود دارد نوعی قره‌قورت معروف به قارا وجود دارد که قره قورت شیرین است و برای آن که از شیرینی به هم نچسبد و خشک نشود به آن آرد می‌زنند. همین طور گز بلداجی که یکی از خوشمزه‌ترین شیرینی‌های این استان است در شهرکرد به فروش می‌رسد.

جدای از خوراکی‌هایی که گفته شد در شهرکرد صنایع دستی متنوعی تولید می‌شود که هر کدام مورد مصرف خاص خود را دارد. در میان عشایر بختیاری قالی‌بافی از اهمیت زیادی برخوردار است. برخی از زنان نوعی قالی به نام بی‌بی‌باف می‌بافند که از کیفیت بالایی برخوردار است. طرح آن به لچک و ترنج معروف است.

نمدمالی هنر دیگری است که در شهرکرد عرضه می‌شود و تولیداتی مناسب زندگی امروزه مانند کیف و کیف گوشی همراه نیز به آن افزوده شده است. کلاه‌مالی یکی دیگر از صنایع دستی مطرح است و در منطقه می‌توان کلاه‌های خسروی، شب‌کلاه و کلاه قشقایی را دید. گلیم، جاجیم و وریس دیگر بافته‌های بختیاری است که باید پلاس را نیز به آنها افزود. پلاس نوعی زیرانداز است که آن را یا از تکه‌های پارچه و یا از نخ‌های پنبه‌ای و پشمی می‌بافند.

• اصطخری در کتاب مسالک و ممالک مینویسد : ( گلاب فارس از جور خیزد و به دیار حجاز و یمن و شام و مصر و مغرب و خراسان ببرند و آب طلع ( عرق طارونه ) آنجا چکانند و هیچ جای دگر ندانند، زعفران و آب بید ( بیدیمشک ) بهتر از آن که به دیگر جای باشد )

سوغات عمده شیراز آبلیمووابغوره می‌‌باشد. همین طور بهارنارنج شیراز زبانزد خاص و عام است. همینطور شیرازی‌ها نوعی پالوده به همان نام پالوده شیرازی دارند که یکی از بهترین انواع پالوده در ایران است. از انواع دیگر صنایع دستی می‌توان به خاتم‌کاری، منبت‌کاری، قالی و قالیچه اشاره کرد. خاتم این شهر معروف است.

صنایع دستی از قبیل خاتم کاری فارس ، نقره کاری ، سفال سازی ، منبت کاری و قالی بافی از مهمترین سوغاتی های شیراز محسوب میگردد.
عرقیات و شربت های طبیعی بهترین سوغاتی های شیراز است. عرق شاتره ، نسترن ، بیدیمشک ، اترج ، تارونه ، بهار نارنج ، نعنا چهل گیاه ، کاسنی ، شربت به لیمو و نارنج ، گاوزبان و کیالک از این نمونه اند که هرکدام دارای خاصیت خود میباشند.

گلاب میمند از سوغاتی های مهم فارس و شیراز است.
اصطخری در کتاب مسالک و ممالک مینویسد : ( گلاب فارس از جور خیزد و به دیار حجاز و یمن و شام و مصر و مغرب و خراسان ببرند و آب طلع ( عرق طارونه ) آنجا چکانند و هیچ جای دگر ندانند، زعفران و آب بید ( بیدیمشک ) بهتر از آن که به دیگر جای باشد )

ابوریحان بیرونی در کتاب صدینه مینویسد :
گلی را که از وی گلاب گیرند ، اهل فارس به آن آزاد گل گویند . سرزمین فارس در سراسر دوران غزنویان،به گرفتن گلاب از گل شهرت داشت.اگر چه در گذشته، گلاب یزد ، اصفحان و بصره ، اسم و رسمی داشتند ولی سرزمین فارس مهمترین مرکز تولید گلاب و عطر های گوناگون بوده است.

دیگر سوغاتی های شیراز و استان فارس عبارتند از :

کلوچه و مسغتی شیراز
لیمو ترش جهرم
خرمای جهرم
نان شیرین فسا
حلوای ارده و نان کنجدی
حلوای مسغتی لار
حاج بادام و نان کماج نی ریز
پرتقال داراب
گیوه آباده
رب انار ارسنجان

پالوده شیراز

ابلیمو شیراز

• گفتنی است فتیر که یک نان محلی است ریشه در تاریخ اراک دارد و هم اکنون اراک را با سوغات آن “فتیر “می شناسند.

 

سوغات استان مرکزى انواع مواد خوراکى از جمله انار انگور لبنیات کشمش گردو بادام شیره انگوه است.

فتیرپزی از سنت های بجا مانده نوروز در شهرستان اراک است. مردم این شهر معمولا در خانه یک نفر جمع می شوند و به پخت فتیر نوروز می پردازند. گفتنی است فتیر که یک نان محلی است ریشه در تاریخ اراک دارد و هم اکنون اراک را با سوغات آن “فتیر “می شناسند.

 

• نقشه‌های قالی‌های قدیمی قم را طرح‌های مشهور به لچک و ترنج شاه عباسی، محرمات، محرابی و شکارگاه تشکیل می‌دادند. این طرح‌ها که با اقتباس از نقشه‌های کاشان و اصفهان تهیه شده بود به‌سرعت با تغییراتی که طراحان قم در آن دادند دچار تحول شد و سبک جدیدی در صنعت قالی‌بافی ایران پدید آورد.

 

قالی ابریشمی قم

شهر قم بزرگ‌ترین مرکز تولید فرش ابریشمی در جهان است و ۹۰٪ از تولیدات آن به خارج از ایران صادر می‌شود که ارزش دلاری آن برای ایران نزدیک به ۱۷ میلیون دلار در سال است. سابقهٔ قالی‌بافی در قم با شیوهٔ فعلی به اواخر دهه دوم قرن ۲۰ میلادی یعنی حدود ۸۰ سال قبل می‌رسد؛ یعنی زمانی که تجار کاشان دارهای قالی را به قم برده و کار را در مقیاسی محدود شروع کردند و با گذشت ۲۰ سال تولید قالی ابریشم قم با ابعادی تجاری آغاز شد. این صنعت به‌سرعت در شهر قم معمول و رایج شده و به تدریج به روستاهای اطراف نیز گسترش یافت.

نقشه‌های قالی‌های قدیمی قم را طرح‌های مشهور به لچک و ترنج شاه عباسی، محرمات، محرابی و شکارگاه تشکیل می‌دادند. این طرح‌ها که با اقتباس از نقشه‌های کاشان و اصفهان تهیه شده بود به‌سرعت با تغییراتی که طراحان قم در آن دادند دچار تحول شد و سبک جدیدی در صنعت قالی‌بافی ایران پدید آورد. این سبک با ویژگی‌هایی نظیر هماهنگی نقوش و رنگ‌آمیزی بدیع و کم‌نظیر به «سبک فرش قم» مشهور شد.فرش ابریشم قم از نوع بادوام است و بیشتر جنبه تزئینی دارد.

سوهان قم

مشهورترین ره‌آورد قم سوهان است.

حدودو یک سده پیش نوعی حلوا و شیرینی خانگی در قم پخته می‌شد و به «حلوای قمی» مشهور بود؛ و خیلی محدود و به ندرت توسط مغازه‌های عطاری عرضه می‌شد. معروف است که به هنگام حضور مظفرالدین شاه در قم از وی توسط حلوای قمی پذیرایی شد و او بعد از خوردن حلوای قمی گفت:”این حلوا مثل سوهان غذای مرا بریده و هضم کرده است”. آنگاه مقدار زیادی از این حلوا را باخود به عنوان راه آورد برد. از آن پس عنوان سوهان بر این شیرینی نهاده شد و به تدریج به عنوان نماد خوراکی و ره آورد قم مطرح شد.

در قم شما می‌توانید به سراغ ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ سوهان پزی و سوهان فروشی بروید. ماهیانه در قم بیش از ۵۰۰ تن سوهان به فروش رفته و این محصول به کشورهای اروپایی و آسیای مرکزی صادر می‌شود.

حلوا، انگشتر، انجیر، انار و کلم موسوم به قنبید نیز به‌عنوان ره‌آوردهای شهر قم شناخته می‌شوند.

 

• زعفران از ارزشمندترین محصولات کشاورزی ایران است که امروزه کشت آن عمدتا” در مناطق مرکزی و جنوبی خراسان است و اصلی ترین سوغات شهر مشهد به شمار میرود که گردشگران و زائرین از بازار های شهر آن را تهیه می کنند. معمولا” خرید زعفران همراه با زرشک صورت می گیرد.

 

بعد از چند بار زیارت . زائر به بازار می رود تا برای دوستان و اقوام هدیه ای به عنوان سوغات بگیرد .معمولا تسبیح و مهر وسجاده و عطر و نبات و زعفران و زرشک فراوان است و بیشتر سوغات مشهد را این چیزها تشکیل می دهند.

انگشتر و زینت آلات فیروزه و عقیق

فیروزه تراشی و عقیق تراشی در استان خراسان رضوی از اهمیت و جایگاه والایی برخوردار بوده و زینت آلات ساخته شده با نگین این سنگ ها امروزه در زمره سوغاتی است که زائرین و مسافران شهر مشهد به رسم تبرک به شهرهای خود می برند. از این سنگ انواع گردنبند، انگشترو.. ساخته و به بازار عرضه می شود .

ادویه هفت قلم

یکی دیگر از سوغاتی های مشهد ، نوعی ادویه موسوم به «هفت قلم» است که بیشتر در آبگوشت ، خورشت و دیگر غذاهای ایرانی استفاده می شود. این ادویه مخلوطی است از: دارچین، سماق ،گلپر، زنجبیل،فلفل سیاه، فلفل قرمز و زردچوبه که در مراکز عرضه آنها ، به طرز زیبایی به رنگ های مختلف در کنار هم دیده می شود. از انواع دیگر آن می توان به ادویه پلویی و ادویه هجده رنگ اشاره نمود.

نقل ، نبات،سوهان

نبات ، نقل در انواع گردویی ، بادام زمینی ، بادام درختی، گلاب، گشنیزی و زعفرانی شکلات زنجفیلی ، کاک رضوی به عنوان سوغات مخصوص شهر مشهد نیز از جایگاه ویژه ای برخوردار هستند .

زعفران و زرشک

زعفران از ارزشمندترین محصولات کشاورزی ایران است که امروزه کشت آن عمدتا” در مناطق مرکزی و جنوبی خراسان است و اصلی ترین سوغات شهر مشهد به شمار میرود که گردشگران و زائرین از بازار های شهر آن را تهیه می کنند. معمولا” خرید زعفران همراه با زرشک صورت می گیرد.

 

 

 

عطریات

فروشگاه ها و مغازه هایی که این سوغاتی را عرضه می کنند ، با چیدمان بسیار زیبای ویترین ها در رنگ های مختلف ، عطرهایی با رایحه های گوناگون از جمله گل سنجد، کبری، گل مریم، گل نرگس، بهار نارنج، زعفران، گل یخ و یاس سفید ارایه می دهند. عطر حرم ،عطر گل محمدی و یاس از بهترین عطریات مشهد به شمار می روند.