-
يكي از اصليترين تئوريها در مورد گرفتگي پا اين است كه اين مشكل ناشي از تعادل نداشتن الكتروليتها بهخصوص منيزيم و پتاسيم است اما مطالعات در مورد تاثير تجويز مكملهاي حاوي پتاسيم و منيزيم براي برطرف كردن اين مشكل فعلا بينتيجه بوده است.
علم پيشرفت زيادي كرده و بسياري از مشكلات سلامت و بهداشتي حل شده است، اما هنوز بسياري از مشكلات، حتي مسائلي كه بسيار ساده به نظر ميرسند، راهحل مناسبي نيافتهاند و هنوز شايد علت برخي از آنها هم پيدا نشده است. يكي از اين مسائل بسيار شايع، گرفتگي پا و كرامپ پاست كه بهطور معمول طي شب رخ ميدهد و براي همين به آن «كرامپهاي شبانه پا» ميگويند. اين مشكل هم دردناك است و هم باعث اختلال خواب شبانه ميشود.
مشكلي كه كمخوابي و اعتياد دارويي ميآورد بسياري از زنان و خانمهاي جوان گرفتگي پا، بهخصوص در زمان خواب را تجربه كردهاند و ميدانند اين حالت چقدر دردناك است. گرفتگي پا ناشي از انقباض شديد و ناگهاني يك، يا گروهي از عضلات پاست. اين حالت عموما در عضله پشت پا يا گاهي در عضلات روي پا و ساق رخ ميدهد. بهطور معمول اين حالت با فاصله زياد در افراد رخ ميدهد و اكثريت افراد هم فكر ميكنند، اين مشكل پزشكي نيست و ناشي از خستگي پاست اما برخي افراد بعضي شبها، حتي هرشب چندبار پايشان ميگيرد. در اين افراد حالت كمخوابي مزمن مشكل شايعي است ضمن اينكه دردهاي شديد پا باعث ميشود، برخي از اين افراد به مصرف داروهاي مسكن و حتي مخدر روي بياورند.
بهطور معمول با ماساژ دادن يا در برخي موارد تحريك دردناك مثل نيشگون، حالت گرفتگي عضله برطرف ميشود اما گاهي هم افراد مجبور ميشوند، بنشينند يا بايستند تا مشكل گرفتگي حل شود. بهطور معمول با بالا رفتن سن ميزان رخ دادن اين مشكل بيشتر ميشود. براي مثال خانم جواني كه ممكن است هر هفته يكبار پايش بگيرد با افزايش سن ممكن است طي هفته 2 يا 3 شب، يا هرشب هم چندبار پايش بگيرد. مطالعات نشان داده، يكسوم زنان بالاي 60 سال و نيمي از زنان بالاي 80 سال دچار گرفتگي پا طي يك ماه ميشوند. در خانمهاي جوان بين 20 تا 35 سال ميزان شيوع اين حالت، يك بار درماه، بين 6 تا 9 درصد است.
برخي وضعيتهاي پزشكي هستند كه افراد را مستعد ابتلا به گرفتگي پا ميكنند، براي مثال بيماري ديابت يا بيماريهاي عروق محيطي، برخي از اين مشكلات هستند. در ضمن خانمهاي جوان بايد بدانند كه يكي از عوارض قرصهاي ضدبارداري خوراكي گرفتگي پاهاست. درضمن در حدود 40درصد زنان باردار هم طي دوران بارداري حداقل يكبار گرفتگي پاها برايشان اتفاق ميافتد كه گاه ممكن است براي چند ساعت هم باقي بماند. درحدود 5درصد از اين زنان باردار، گرفتگي پاها آنقدر حالت تكرار شونده پيدا ميكند كه نياز به مداخله پزشكي است البته تقريبا تمامي موارد پس از زايمان حل ميشود.
در برخي موارد گرفتگي پا با مشكل پاي بيقرار اشتباه گرفته ميشود اما اين 2 مشكل كاملا با هم متفاوت هستند. زناني كه دچار مشكل پاي بيقرار (يا بيماري RLS) هستند به طور معمول دچار احساس ناراحتي و درد به صورت مزمن و تدريجياند و گرفتگي پا در آنها ناگهاني نيست. درضمن اين حالت براي ساعتها در پا ميماند و در صورتي كه پا را ماساژ بدهيد تنها براي چند دقيقه احساس بهبود و برطرف شدن درد داريد و دوباره حالت ناراحتي و درد پا به سراغ شما خواهد آمد. بهطور معمول كساني كه دچار حالت پاي بيقرار هستند، صبحها احساس خستگي زياد در پاهاي خودشان دارند درحالي كه كساني كه دچار گرگرفتگي پا شدهاند اين مشكل را ندارند. البته دربرخي موارد بهخصوص در افراد مسن ممكن است فرد به هر 2 حالت دچار باشند.
اگر مشكل گرفتگي پاي شما حالت تكراري پيدا كرده يا اگر درد آن بسيار شديد بود و با ماساژ يا گذشت زمان درد كاهش پيدا نكرد، بايد حتما براي بررسي پزشكي آن اقدام كنيد. پزشك شما در صورتي كه اين اتفاق به صورت مكرر و بسيار دردناك براي شما بيفتد بايد حالت مهمي مثل مشكلات عصبي، رشتههاي عصبي محيطي، مشكلات موسوم به ميلوپاتي و برهم خوردن تعادل كلسيم در بدن را مورد بررسي قرار دهد.
يكي از اصليترين تئوريها در مورد گرفتگي پا اين است كه اين مشكل ناشي از تعادل نداشتن الكتروليتها بهخصوص منيزيم و پتاسيم است اما مطالعات در مورد تاثير تجويز مكملهاي حاوي پتاسيم و منيزيم براي برطرف كردن اين مشكل فعلا بينتيجه بوده است. در مطالعهاي كه در دانشگاه هاروارد انجام شد، تجويز مكملهاي حاوي پتاسيم و منيزيم به زنان باردار دچار مشكل گرفتگي پاي منفرد از ميزان بروز اين حالتهاست اما بهطور معمول و براساس تجربيات طب سنتي ديده شده است كه در مورد برخي از افراد مبتلا، خوردن يك موز قبل از به تختخواب رفتن از بروز گرفتگي پا ميكاهد كه اين ميتواند به دليل ميزان بالاي پتاسيم در موز باشد. برخي افراد هم ميگويند، دراز كشيدن در وان حاوي آب به همراه نمك دريايي باعث ميشود كه دچار گرفتگي پا نشوند.