آشنایی با مفهوم اختلال اضطراب اجتماعی

  • افراد مبتلا به این اختلال می‌دانند که ترسشان تناسبی با شرایط واقعی ندارد اما قادر به کنترل ترس خود نیستند. ممکن است این ترس محدود به نوع خاصی از موقعیت یا عملکرد اجتماعی باشد یا اینکه در تمام موقعیت‌ها اتفاق بیفتد. برخی موقعیت‌هایی که به طور رایج ایجاد بحران می‌کنند شامل موارد زیر می‌شود:

 

ختلال اضطراب اجتماعی یک وضعیت عدم سلامت روان است که رایج و قابل تشخیص بوده و در بین گروه‌های سنی و فرهنگی گوناگون اتفاق می‌افتد. اگر شما یا فردی در اطرافیانتان، مبتلا به این اختلال باشید یا احساس می‌کنید علایم آن را دارید، یادگیری در مورد آن برایتان مفید خواهد بود.

اختلال اضطراب اجتماعی چیست؟

افراد مبتلا به این اختلال، ترسی غیر منطقی از تماشا شدن، قضاوت شدن، خجالت زده شدن و تحقیر شدن دارند. گاهی اضطراب و ناراحتی به قدری شدید می‌شود که عملکرد روزانه را مختل می‌کند. اختلال اضطراب اجتماعی، از رایج‌ترین اختلالات روانشناختی است؛ به طوری که بیش از ۱۳ درصد از جمعیت عمومی علایم آن را در زندگی خود تجربه می‌کنند. از آنجایی که این اختلال بسیار ناتوان کننده است درمان مناسب می‌تواند به توانبخشی و بهبود بیمار کمک کند.

عوامل بروز اختلال اضطراب اجتماعی

اگرچه، این اختلال ممکن است از دوران کودکی آغاز شود اما در سال‌های نوجوانی بسیار شایع‌تر است. در حالی که علت واقعی آن ناشناخته است، به نظر می‌رسد این اختلال ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی باشد.

  • نبود تعادل در ساختار شیمیایی مغز با این اختلال مرتبط است. ممکن است تغییر میزان انتقال دهنده عصبی سروتونین (ماده‌ای شیمیایی در مغز که خلق و هیجانات را تنظیم می‌کند) در ایجاد این اختلال نقش داشته باشد.
  • فعالیت بیش از حد یک ساختار مغزی که آمیگدال نامیده می‌شود نیز با این اختلال مرتبط است. افراد مبتلا، مستعد فوبیا هستند که به دنبال آن دچار اضطراب زیادی خواهند شد.

چندین عامل محیطی نیز ممکن است خطر ایجاد این اختلال را افزایش دهند. این عوامل محیطی شامل موارد زیر می‌شوند:

  • داشتن یک والد انتقادگر، کنترل کننده یا بیش از حد مراقب
  • اذیت و آزار شدن در کودکی
  • تعارضات خانوادگی
  • سوءاستفاده جنسی
  • داشتن خلق و خوی خجالتی در دوران کودکی

 

علائم اختلال اضطراب اجتماعی

افراد مبتلا به این اختلال می‌دانند که ترسشان تناسبی با شرایط واقعی ندارد اما قادر به کنترل ترس خود نیستند. ممکن است این ترس محدود به نوع خاصی از موقعیت یا عملکرد اجتماعی باشد یا اینکه در تمام موقعیت‌ها اتفاق بیفتد. برخی موقعیت‌هایی که به طور رایج ایجاد بحران می‌کنند شامل موارد زیر می‌شود:
  • تعامل با غریبه‌ها
  • برقراری تماس چشمی
  • شروع بحث
افراد مبتلا به این اختلال ممکن است علایم شناختی، فیزیکی و رفتاری را قبل، بعد و حین انجام فعالیت‌های اجتماعی یا حضور در موقعیت‌های اجتماعی تجربه کنند.

نمونه علایم شناختی:
  • ترس از موقعیت‌هایی که افراد حاضر در آنجا را نمی‌شناسید
  • نگرانی از قضاوت شدن توسط دیگران
  • ترس از خجالت زده یا تحقیر شدن
  • ترس از اینکه دیگران به اضطراب شما پی ببرند
  • ترس از بروز حوادثی که احتمال ضعیفی دارند
نمونه علایم فیزیکی:
  • قرمز شدن پوست
  • تعریق زیاد
  • لرزش دست‌ها
  • گرفتگی عضلات
  • افزایش ضربان قلب
نمونه علایم رفتاری:
  • اجتناب از فعالیت‌ها و موقعیت‌های اجتماعی
  • ترک کردن و فرار کردن از موقعیت‌های اجتماعی
  • بروز رفتار‌هایی خاص برای داشتن احساس امنیت

تشخیص اختلال اضطراب اجتماعی

اختلال اضطراب اجتماعی به عنوان یک بیماری روانی قابل تشخیص، در پنجمین نسخه تشخیصی و آماری بیماری‌های روانی (DSM۵) و همچنین به عنوان یک بیماری در طبقه بندی آماری بین‌المللی بیماری‌ها و مسایل مرتبط با سلامتی (ICD-۱۰) که توسط سازمان بهداشت جهانی (WHO) منتشر می‌شود، طبقه‌بندی شده است.
اختلال اضطراب اجتماعی از طریق مصاحبه با متخصص بیماری‌های روانی قابل تشخیص است. وی سوالاتی را به منظور تشخیص و سنجش شدت علائم، از بیمار می‌پرسد.
ترس باید به قدری شدید باشد که زندگی روزمره، تحصیل، شغل و روابط را مختل کرده یا پریشانی قابل ملاحظه‌ای در رابطه با علایم ایجاد کند.
بسته به اینکه علائم در تعدادی از موقعیت‌ها یا همه بخش‌های زندگی تجربه شوند؛ ممکن است، فرد اختلال اضطراب اجتماعی خاص یا فراگیر داشته باشد.

درمان اختلال اضطراب اجتماعی

رایج‌ترین درمان‌های تایید شده برای این اختلال، درمان‌های دارویی و درمان شناختی – رفتاری هستند. اغلب این دو درمان در کنار یکدیگر به کار می‌روند تا نتایج بهتری حاصل شود.

درمان‌های دارویی

  • بنزودیازپین‌ها
  • بازدارنده‌های بتا
  • بازدارنده‌های مونو آمین اکسیداز
  • بازدارنده بازجذب انتخابی سروتونین
  • بازدارنده بازجذب انتخابی سروتونین نور اپی نفرین

 


روان درمانی

  • درمان شناختی – رفتاری (CBT)
  • درمان روان پویشی
  • درمان بین فردی (IPT)
  • رفتاردرمانی عقلانی هیجانی (REBT)
  • درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT)

علاوه بر روان درمانی و دارو درمانی، برخی افراد درمان‌های جایگزین مانند هیپنوتیزم درمانی یا استفاده از مکمل‌های غذایی را دریافت می‌کنند. لازم به ذکر است که تحقیقات، شواهد کافی برای تایید درمان‌های جایگزین پیدا نکرده‌اند.

راهکار‌های خودیاری

می‌توانید در کنار درمان‌های سنتی یا برای بهبود علائم خفیف از راهکارهای مفید کمک بگیرید:

  • تکنیک‌های آرمیدگی و ریلکسیشن مانند: تنفس عمیق، تصویرسازی هدایت شده، آرام سازی تدریجی عضلات
  • کنترل افکار منفی و جایگزین کردن آن‌ها با افکار کارآمد
  • مواجهه شدن تدریجی با موقعیت‌های ترسناک
  • رایحه درمانی
  • خواندن کتاب‌‌های مرتبط با اختلال اضطراب اجتماعی
  • ارتباط با دیگران از طریق عضویت در انجمن‌های آنلاین و شبکه‌های اجتماعی
  • خوردن غذا‌های سالم، ورزش کردن، داشتن خواب کافی

درحالی که راهکار‌های خودیاری نمی‌توانند جایگزین درمان‌های سنتی باشند اما می‌توانند به شما کمک کنند که کنترل و احساس بهتری داشته باشید.

 


تاثیر اضطراب اجتماعی بر کار و تحصیل

این اختلال می‌تواند فعالیت‌های کاری و درسی شما را مختل کند. شروع زندگی و فعالیت در مکانی جدید، یافتن دوست، کنفرانس دادن و غذا خوردن در جمع همگی برای افراد مبتلا به این اختلال بحران محسوب می‌شود.
اگر مبتلا به این اختلال تشخیص داده شده‌اید، باید یاد بگیرید که چگونه با محیط کاری یا درسی خود سازگار شوید. اگر فرزندی مبتلا به این اختلال دارید، ارتباط با معلمان کمک می‌کند مطمئن شوید به نیاز‌های کودکتان توجه کافی می‌شود. اگر این اختلال مانع کار شماست می‌توانید از خدمات اجتماعی کمک بگیرید. اگر نمی‌دانید از کجا شروع کنید بهتر است قبل از هر چیز یک متخصص سلامت روان پیدا کنید.

رابطه مهارت‌های اجتماعی و درمان اختلال

وجود مهارت‌های اجتماعی، مولفه‌ای مهم در درمان اختلال اضطراب اجتماعی است. مهارت اجتماعی در این افراد ممکن است از جنبه های مختلف، آسیب دیده باشد، بیشتر به این دلیل که هیچگاه فرصتی برای تمرین نداشته‌اند. به طور کلی، بهبود مهارت‌های ارتباطی مانند شناخت زبان بدن می‌تواند به این افراد بسیار کمک کند.

 

زندگی با اختلال اضطراب اجتماعی

علاوه بر دریافت درمان تخصصی، می‌توانید برای مقابله با این اختلال کار‌هایی مانند تمرین ریلکسیشن، داشتن خواب کافی و رژیم متعادل را در نظر داشته باشید.
مهم است از موقعیت‌هایی که شما را می‌ترساند اجتناب نکنید. ممکن است اجتناب، ترس شما را در کوتاه مدت کاهش دهد، اما در طولانی مدت همه چیز را بدتر می‌کند.
احساس ترس و اضطراب علامت ضعف نیست. این اختلال وضعیتی پزشکی است که نیاز به درمان دارد. اگر به حال خود رها شوید اختلالات دیگری، چون سوء مصرف مواد یا افسردگی را ایجاد می‌کند. بنابراین با درمان مناسب و مراقبت‌های مداوم، کیفیت زندگی خود را بهبود ببخشید.

 


قدم بعدی

اگر مطمئن نیستید که خودتان یا یکی از اطرافیانتان دچار این اختلال است، بهتر است به پزشک یا روانشناس مراجعه کنید تا در مسیر درست تشخیص، درمان و بهبود کیفیت زندگی قرار بگیرید. حتی ممکن است راهی پیدا کنید که با کمک آن بتوانید به افراد دیگری که در موقعیت مشابه شما قرار دارند کمک کنید.

کلام آخر

ممکن است درمان برایتان یک سفر ترسناک به نظر بیاید، با این حال، بیشتر در مورد اختلال اضطراب اجتماعی یاد بگیرند و روش درمانی مناسب خودتان را پیدا کنید؛‌ این اولین گام برای کاهش تاثیر آن بر زندگی شما خواهد بود. احساس ترس و اضطراب در ابتدای راه طبیعی است. یک نفس عمیق بکشید و بدانید که تصمیم درستی گرفته‌اید

پاسخ دهید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *