-
نورپردازی غیر مستقیم: استفاده از نور غیر مستقیم امکان ایجاد نورهای ملایم را در مواقعی که به آرامش در فضا نیاز داریم فراهم می‌کند. نحوه عمل این نورپردازی به صورت توکار است، در این حالت همه نورها به طرف سقف یا سطوح دیگر هدایت شده و سایر سطوح اتاق، به وسیله انعکاس متقابل روشن می‌شود.
آناهیتا پاک‌نژاد، کارشناس ارشد مهندسی معماری اسلامی و مدرس دانشگاه و طراح دکوراسیون داخلی به نکات جـالبی در زمینــه نورپردازی مصنـوعی در معمـاری اشـاره می‌کند: معماری و نور به اندازه جسم و روح به یکدیگر وابسته هستند، یکی برای زنده بودن و دیگری برای حضور مادی در این جهان به دیگری نیاز دارد و آن هنگام که نور به فضا جاری می‌شود، هر دو در جهان مرئی وجود پیدا می‌کنند.
نور مصنوعی
اجسام برای دیده شدن به نور نیاز دارند و در واقع پرتوهای نور منعکس شده از اجسام به چشم انسان برخورد کرده و جسم را برای انسان قابل رویت می‌کند. برای شناخت و درک بهتر نور آن را به دو بخش نورهای طبیعی و مصنوعی تقسیم می‌کنند. اگر نور را فقط از جنبه روشنایی بررسی کنیم، می‌توانیم بگوییم نور مصنوعی مکمل نور طبیعی است و در هر فضایی که نور طبیعی قادر نباشد که روشنایی محیط را تامین کند، از نور مصنوعی بهره می‌گیریم. نکته قابل توجه این است که صرفا جنبه روشنایی نور مطرح نیست، بلکه بالا بردن کیفیت معماری و ادراک هر چه بهتر فضا نیز مد نظر است که این کار را به وسیله نورپردازی انجام می‌دهیم.نور این توانایی را دارد که از لحاظ بصری به فضا وسعت ببخشد، اما فضایی که با نور یکنواخت نورپردازی شده باشد، بسیار خنثی است و زمانی که در تاریکی محض باشد اصولا فضایی وجود ندارد. برخلاف موارد ذکر شده فضایی که دارای سایه روشن است، نیروی بصری فراوانی دارد که کیفیت و تنوع فضایی زیادی ایجاد می‌کند.نور مصنوعی به زبان ساده نوری است که از خورشید تابیده نشده و منابع دیگری عامل پدید آمدن آن است. اغلب این منابع صرف نظر از آتش و منابع محدودی که انرژی خود را از گاز، نفت و یا مانند اینها تامین می‌کنند، دارای سیستمی الکتریک هستند. هدف نورپردازی مناسب این نیست که نور کافی ایجاد کنیم تا مصرف‌کننده فضا، کارها را به راحتی انجام دهد، بلکه این موضوع هدف اولیه است و هدف اصلی خلق محیطی است در جهت تقویت فرم ساختمان که این امر با اهداف معماری نیز هم‌سو است. یکی از خصوصیت‌های نور مصنوعی که نور طبیعی این قابلیت را ندارد، انعطاف‌پذیری آن است که می‌توان در مواقع به خصوص آن را کنترل کرد.نور اصلی‌ترین عامل کیفیت، پویایی و سرزندگی فضای معماری است، هم از نظر مفاهیم کیفی و سمبلیک و هم از نظر کارکرد عملی، از جایگاه ویژه‌ای در میان عناصر تشکیل‌دهنده فضا برخوردار است. بدون نور هیچ فرم، رنگ یا بافتی وجود ندارد. اولین وظیفه نور، روشن کردن فضا و فرم‌های ساختمانی است و این که امکان زندگی، حرکت و فعالیت را برای استفاده‌کننده فراهم آورده و استفاده کننده، با سهولت، سرعت و دقت بتواند به انجام امور روزمره بپردازد.منابع نور مصنوعی بسته به شکل آنها به صورت نقطه‌ای، خطی، صفحه‌ای و یا حجمی در فضا قرار می‌گیرند. در نورپردازی فضاها می‌توان از دو دسته نورپردازی مستقیم و غیر مستقیم استفاده کرد.
منابع نوری
نورپردازی مستقیم: در این روش منابع نوری به طور مستقیم و بدون واسطه فضا را روشن می‌کنند و معمولا نور خیره‌کننده‌ای دارند.
نورپردازی غیر مستقیم: استفاده از نور غیر مستقیم امکان ایجاد نورهای ملایم را در مواقعی که به آرامش در فضا نیاز داریم فراهم می‌کند. نحوه عمل این نورپردازی به صورت توکار است، در این حالت همه نورها به طرف سقف یا سطوح دیگر هدایت شده و سایر سطوح اتاق، به وسیله انعکاس متقابل روشن می‌شود. به طور کلی نورپردازی مصنوعی به سه روش نورپردازی عمومی، نورپردازی موضعی و نورپردازی متمرکز یا نقطه‌ای انجام می‌شود.
نورپردازی عمومی: در این روش توزیع نور طبیعی یا مصنوعی در کل فضا به صورت متوازن انجام می‌گیرد و بدین صورت از ایجاد گوشه‌های تاریک یا قسمت‌هایی با نور خیره‌کننده جلوگیری می‌شود.
نور پردازی موضعی: با توجه به اینکه برای برخی فعالیت‌ها مانند مطالعه، صرف غذا یا انجام کارهای ظریف نورپردازی عمومی پاسخگو نیست از نور موضعی استفاده می‌شود. این نور قابل تنظیم بوده و با بهره‌گیری از آن می‌توان باعث تقسیم فضا شد.
نورپردازی متمرکز یا نقطه‌ای: به وسیله این نور می‌توان به نقطه خاصی در فضا تاکید کرد. مثلا برای نورپردازی یک تابلو یا یک مجسمه با بهره‌گیری از تعدادی نورهای متمرکز می‌توان یکنواختی فضا را از بین برد.