سینوزیت همراه با آبریزش بینی چه درمانی دارد

محمد موسوی، محقق و عضو هیات جامع طب ایرانی اسلامی: نزله می‏تواند زمینه‌ساز عفونت بینی و سینوزیت شود. نزله در اصطلاح مردم به زکام و آبریزش از بینی گفته می‏شود. در طب به طور کلی آنچه از اندام‏های بالایی بینی و مغز جاری می‏شود، نزله نامیده می‏شود، حتی اگر از راه بینی خارج نشود و به سوی معده یا شش‏ها برود.در طب اسلامی از زکام به عنوان یک بیماری مفید برای مغز یاد شده است. حدیثی از امام صادق(ع) نقل شده که زکام را لشکری از لشکرهای خداوند و صنعتی از صنعت‏های خداوند دانسته است و توصیه فرمودند که داروی ضد آن را به کار نبرید تا خودبه خود از بین برود. البته باید مراقب عوارض پس از زکام بود. ماده زکام رقیق و تیز و تند است و سینوس‏ها و گلو و حلق را بسیار حساس می‏کند،  بنابراین ناپرهیزی هنگام زکام می‏تواند عوارض خطرناکی داشته باشد و به بیماری‏های سخت ریوی بینجامد.زکام در مقایسه با حساسیت‏های دائمی و فصلی متفاوت است. حساسیت‏های دائمی و فصلی اغلب از غلبه مزاج خشک بر بدن به ویژه اندام بینی است. هوای خشک سرد و گرم می‏تواند زمینه را برای حساسیت‏ها فراهم سازد. در زمان ما داروهای شیمیایی خصوصا آنتی‌بیوتیک‏ها و اسپری‏ها و داروهای شست و شوی بینی همگی در ایجاد مزاج خشک و ایجاد حساسیت‏های دائمی و فصلی بسیار موثر بوده است.به کار بردن عطسه‏آورها ‌(انفیه) در ابتدای زکام و یا آبریزش مفید نیست. باید صبر کرد تا زکام یا آبریزش قطع شود و  سپس اگر نگران علائم سینوزیت یا عفونت حلق و بینی هستید، از عطسه آورها استفاده کنید. هنگام بروز زکام یا آبریزش ‏های فصلی استفاده از آرام‌کننده‏ ها، بازدارنده ‏ها، ضدعفونی‌کننده ‏ها، تعدیل‌کننده‏ ها و رژیم غذایی ساده و مناسب ضروری است. اگر هنگام زکام یا آبریزش غذای سنگین و چرب و دیرهضم مصرف شود، ممکن است به بیماری‏های خطرناکی مانند بیماری‏ های ریوی، مغزی و کبد و دستگاه گوارش گرفتار شویم. رژیم غذایی سرماخوردگی نیز در کوتاه کردن دوره بیماری همـــراه با سایر داروها که خواهیم گفت، بسیار مفید است.

   بخورات
داروهــــای بـــخور کـــه در محـیط بیـــمار در مــدت طولانی بخار شود، بسیار مفید است و نیز داروهای بخوری که مستقیما به بیمار داده شود. از داروهای تکی موثر بر زکام، مرزنجوش و سیاه دانه تنها یا با هم و داروهای ترکیبی زیر برای بخور بسیار موثر است:
مرزنجوش، آویشن، تخم‏گشنیز یا سبزی گشنیز، نعناع، پونه، اسطوخودوس، سداب و سندروس را به طور مساوی گرفته، مخلوط و نیم کوب کرده و در ظرف درب بسته نگهداری کنید. هنگام نیاز مقداری از آن را در ظرفی بجوشانید و زیر چادر بخور دهید. هر روز چند بار تکرار شود. ضمنا برای هوای اتاق بیمار می‏توان مقداری از آن را در کیسه‏ای نخی ریخت و در دستگاه بخور قرار داد تا هوای اتاق را ضدعفونی کند.

   نسخه بخور دیگر‌: آویشن، تخم گشنیز، گل ختمی، اوکالیپتوس، مرزنجوش
یک روش موثرتر برای بخور: آب را به جوش آورید و سپس آویشن به تنهایی یا با مرزنجوش و سیاه‌دانه مخلوط و نیم‌کوب کرده و در آب در حال جوش کم‏کم روی آن بریزید و بخور دهید. این بخور از آن جهت بهتر است که اسانس‏های فعال و فرار دارو قبل از انتشار در هوا مستقیما وارد بینی و دهان می‏شود.

   داروی بوییدنی
سیاه‌دانه و زنجبیل را مساوی گرفته و پودر کنید، سپس در یک تکه پارچه نخی بپیچید و مقابل بینی بیمار ببندید. این کار موجب می‏شود ماده زکام به سمت نوک بینی هدایت شده و زودتر دفع و دوره بیماری کوتاه شود.

   چکاندن روغن ضد زکام
روغن سیاه‌دانه و روغن مرزنجوش در اواسط و اواخر دوره زکام یا آبریزش مفید است. روغن بید هم خوب است.

   حجامت
در آبریزش‏های فصلی از هر زمانی می‏توان حجامت را شروع کرد. در زکام بهتر است در اواخر بیماری انجام شود.یکی از درمان‏های پایه و بسیار ضروری برای درمان آبریزش‏های دائمی و فصلی، حجامت عام است. این حجامت و تکرار آن با فاصله 15 روز برای آبریزش‏ها یا حساسیت‏های دائمی و فصلی موثر است، اما این کار باید همراه با داروهای پاک سازی دستگاه گوارش و داروهای سرماخوردگی که ذکر شد، انجام و بر آن مداومت شود و البته شرایط مداومت باید زیر نظر طبیب حاذق طب سنتی پایه باشد. شاید زالودرمانی در این حالت نتواند کمک شایانی به درمان حساسیت‏های فصلی آن طور که حجامت می‏تواند، بکند.